Leszek Zatyka | Co do zasady

Zasady ograniczające możliwość rozszerzenia pozwu na etapie postępowania apelacyjnego od lat są wyzwaniem dla pełnomocników procesowych na etapie ustalania strategii procesowej w sprawach odszkodowawczych z czynów niedozwolonych. W toku wieloletniego postępowania sądowego wartość dochodzonego roszczenia się zmienia – w miarę wzrostu cen. Sądy natomiast wymagają zamrożenia wysokości dochodzonych roszczeń na etapie wyrokowania w I instancji, mimo że do zakończenia sporu sądowego jeszcze długa droga.

Organ administracji, ustalając strony postępowania, związany jest wpisem prawa w księdze wieczystej. Domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemywa się też, że prawo wykreślone nie istnieje. Praktyka pokazuje, że powoływanie się na prawo niewpisane zazwyczaj nie obali tych domniemań. Inna jest sytuacja prawa niewpisanego, którego istnienie można odkodować z innych wpisów w księdze wieczystej.

Kryzys związany z pandemią COVID-19 wymusił na polskim ustawodawcy wprowadzenie niestandardowych rozwiązań legislacyjnych, których celem było nie tylko przeciwdziałanie negatywnym skutkom gospodarczym, ale także wsparcie społeczeństwa na wybranych płaszczyznach życia. Dostrzegając istotne zagrożenie związane ze świadczeniem usług zdrowotnych na rzecz pacjentów z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 lub podejrzeniem takiego zakażenia, Minister Zdrowia zdecydował o wprowadzeniu kompensaty dla personelu medycznego wypłacanej na podstawie jego polecenia skierowanego do Narodowego Funduszu Zdrowia.

Nikt nie oczekuje, aby Skarb Państwa ponosił pełną odpowiedzialność za straty przedsiębiorców spowodowane epidemią koronawirusa. Przepisy powinny jednak przewidywać dla poszkodowanych pewne rekompensaty za wprowadzenie istotnych nakazów, ograniczeń i zakazów prowadzenia działalności gospodarczej. Tego wymaga przede wszystkim dbałość o stan krajowej gospodarki, którego istotnym kołem zamachowym są właśnie przedsiębiorcy.

Obecnie obowiązują już przepisy obligujące komornika do złożenia wniosków o wykreślenie z księgi wieczystej ostrzeżeń o wszczętych przed 3 maja 2012 r., ale już zakończonych postępowaniach egzekucyjnych z nieruchomości. W zależności od daty ich zakończenia wniosek o wykreślenie komornik złoży z urzędu bądź na wniosek dłużnika lub wierzyciela.

Brak ustalonych wiążących standardów zawodowych utrudnia pracę rzeczoznawców majątkowych; pozbawia też sądy, organy i zainteresowane strony możliwości rzeczywistej weryfikacji prawidłowości czynności zawodowych przez nich wykonywanych.

Największe kontrowersje w orzecznictwie sądowym w sprawach odszkodowawczych przeciwko podmiotom władzy publicznej budzi przesłanka niezgodności działań lub zaniechań z prawem. Jej wykazanie wymaga przedstawienia wywodu pozwalającego scharakteryzować konkretne działania lub zaniechania organów publicznych jako nielegalne.

Kwestia zakwalifikowania nakładów poczynionych na nieruchomość jako nakładów koniecznych bądź „innych nakładów” ma znaczenie przy rozliczeniach między właścicielem nieruchomości a posiadaczem nieruchomości, który takie nakłady poniósł. Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził, że nie w każdym przypadku będzie można odzyskać wartość nakładów koniecznych od właściciela.

Sąd Najwyższy, uwzględniając skargę kasacyjną klientów kancelarii, wyjaśnił zakres, charakter i wzajemny stosunek roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości oraz roszczenia o zwrot pożytków, które przysługują właścicielowi nieruchomości w stosunku do jej posiadacza w złej wierze.

Tematyka odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej nie jest powszechnie znana. Wiele osób nie jest świadomych szerokich uprawnień, którymi dysponują w związku z działaniami organów władzy publicznej. W efekcie poszkodowani nie dochodzą zwykle naprawienia szkód powstałych w związku z działalnością szeroko rozumianej administracji publicznej.

Proces inwestycyjny w działalności deweloperskiej jest uzależniony od rozstrzygnięć podejmowanych przez organy administracji architektoniczno-budowlanej. Proces inwestycyjny składa się przy tym z szeregu następujących po sobie etapów i dopiero pozytywne zakończenie jednego z nich umożliwia przystąpienie do kolejnego.

W jednej z prowadzonych spraw kancelaria uzyskała korzystne rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w Warszawie, przyznające odszkodowanie za szkodę powstałą w związku z bezczynnością organu oraz jego wadliwymi działaniami i zaniechaniami w postępowaniu administracyjnym.