Komornik doprowadzi do wykreślenia nieaktualnych ostrzeżeń z księgi wieczystej
Obecnie obowiązują już przepisy obligujące komornika do złożenia wniosków o wykreślenie z księgi wieczystej ostrzeżeń o wszczętych przed 3 maja 2012 r., ale już zakończonych postępowaniach egzekucyjnych z nieruchomości. W zależności od daty ich zakończenia wniosek o wykreślenie komornik złoży z urzędu bądź na wniosek dłużnika lub wierzyciela.
W artykule Komornik nie zawsze złoży wniosek o wykreślenie ostrzeżenia wskazywaliśmy na istotną lukę w przepisach prawa. Brakowało podstawy prawnej, która zobowiązywałaby komorników do złożenia wniosków o wykreślenie ostrzeżeń z księgi wieczystej o zakończonym postępowaniu egzekucyjnym, które wszczęto przed 3 maja 2012 r., tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta zmieniła art. 924 Kodeksu postępowania cywilnego i nałożyła na komorników obowiązek doprowadzenia do wykreślenia ostrzeżeń jedynie w odniesieniu do postępowań egzekucyjnych wszczętych po tym dniu.
Opisany brak skutkował istnieniem nieaktualnych wpisów w dziale trzecim ksiąg wieczystych szeregu nieruchomości. W zależności od sytuacji nieaktualne wpisy dezinformowały i niosły negatywne konsekwencje dla właściciela nieruchomości (brak możliwości obciążenia nieruchomości) lub wierzycieli (brak możliwości dokonania ponownego wpisu o wszczęciu kolejnej egzekucji z nieruchomości).
Patowa sytuacja została rozwiązana z dniem 1 stycznia 2019 r. wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.
W przepisach przejściowych i dostosowujących tej ustawy w art. 304 ustawodawca przewidział, że w terminie 18 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, a więc do 30 czerwca 2020 r., komornicy złożą we właściwych sądach rejonowych wnioski o wykreślenie w księdze wieczystej wpisów o wszczęciu egzekucji lub usunięcie wniosków o wszczęcie egzekucji ze zbioru dokumentów również w zakończonych postępowaniach egzekucyjnych, w których ze względu na datę wszczęcia postępowania nie stosuje się przepisu art. 924 § 2 k.p.c. Komorniczy obowiązek został zatem rozciągnięty na postępowania egzekucyjne wszczęte przed 3 maja 2012 r.
Z urzędu lub na wniosek
Komornicy zobligowani zostali do złożenia takich wniosków z urzędu jedynie w stosunku do postępowań egzekucyjnych, które zakończyły się nie wcześniej niż 6 lat przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, a więc które zakończyły się nie wcześniej niż przed 1 stycznia 2013 r.
W stosunku do postępowań egzekucyjnych, które zostały wszczęte przed 3 maja 2012 r., ale zakończyły się przed 1 stycznia 2013 r., komornicy będą zobligowani do złożenia wniosku o wykreślenie ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji jedynie na wniosek dłużnika albo wierzyciela wszczynającego egzekucję z tej samej nieruchomości. Z wnioskiem do komornika nie będzie mógł jednak wystąpić dotychczasowy wierzyciel, na którego wniosek wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne, którego dotyczy ostrzeżenie zawarte w księdze wieczystej, chyba że będzie chciał egzekwować z tej samej nieruchomości nową wierzytelność.
Rozwiązanie słuszne, zobaczymy, jak z realizacją
Wprowadzenie w art. 924 § 2 k.p.c. oraz obecnie w art. 304 ustawy o komornikach sądowych mechanizmu umożliwiającego wykreślenie nieaktualnych wpisów o wszczęciu postępowań egzekucyjnych jest rozwiązaniem prawidłowym, gdyż umożliwia uporządkowanie wieloletnich zaległości oraz wyprostowanie nieprawidłowych wpisów w księgach wieczystych.
Na ostateczną ocenę, czy komornicy wywiązali się z nałożonego przez ustawodawcę obowiązku doprowadzenia do wykreślenia zaległych wpisów, będziemy musieli poczekać do 30 czerwca 2020 r. Na bieżąco oceny takiej będą dokonywać prezesi właściwych sądów rejonowych, którzy będą otrzymywać od komorników sprawozdania półroczne z wykonania tego obowiązku.
Leszek Zatyka, radca prawny, praktyka nieruchomości, reprywatyzacji i doradztwa dla klientów indywidualnych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
