Joanna Duda | Co do zasady

Pandemia wpłynęła między innymi na nasz sposób robienia zakupów. Coraz częściej produkty (w tym prezenty w okresie przedświątecznym) zamawiamy przez internet – z dostawą do drzwi, do wyznaczonego punktu bądź do automatu paczkowego – dzięki czemu nie musimy czekać w domu we wskazanych przez kuriera godzinach. Na naszych osiedlach i ulicach pojawiają się kolejne automaty paczkowe. Wiadomo już, że ich budowa nie wymaga uzyskania zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej. Ale czy wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od nieruchomości?

W toku sporu budowlanego strony postępowania, aby wykazać określone fakty, najczęściej wnoszą o przeprowadzenie dowodu nie tylko z dokumentów, ale również zgłaszają liczne wnioski dowodowe o przesłuchanie świadków. Jednak – zdaniem ustawodawcy – dowód z zeznań świadków wpływa na przewlekłość i kosztowność postępowań sądowych, a także umożliwia manipulacje procesowe. Ustawodawca ograniczył zatem prowadzenie dowodu z zeznań świadków w postępowaniu gospodarczym, co wpłynęło na codzienną praktykę przedsiębiorców.
 

W naszym tegorocznym Roczniku pisaliśmy o podjętych przez Ministerstwo Sprawiedliwości pracach koncepcyjnych nad projektem rozporządzenia, które miało określać wzory pouczeń udzielanych na piśmie. Reforma Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzona ustawą z 4 lipca 2019 r. przewidywała bowiem, że z uwagi na potrzebę ustandaryzowania pouczeń i zredagowania ich w sposób prosty i przystępny dla stron postępowania, Minister Sprawiedliwości określi ich wzory w drodze rozporządzenia w ciągu roku od dnia ogłoszenia ustawy nowelizującej. Po upływie dziesięciu miesięcy ustawodawca wycofuje się jednak z zaproponowanego rozwiązania i w drodze kolejnej tarczy antykryzysowej zamierza derogować przepisy reformy wprowadzające art. 5 § 2 i 3 k.p.c.

W marcu Komisja Europejska zaleciła państwom członkowskim wprowadzenie tymczasowych ograniczeń w podróżowaniu do Unii Europejskiej (mają one trwać do 15 maja). Zdecydowana większość państw europejskich koordynuje środki kontroli granicznej na szczeblu unijnym. Państwa ponownie grodzą swoje terytoria, zawieszając swobodny przepływ osób także pomiędzy regionami. Ograniczenie podróży może nie tylko pokrzyżować nasze plany urlopowe i opóźnić dostawy towarów i usług, ale też spowalniać postępowanie sądowe. Można temu jednak zapobiec w drodze pomocy prawnej udzielanej przez współpracujące sądy państw członkowskich.

Kodeks postępowania cywilnego umożliwia wzruszenie prawomocnego wyroku i ponowne przeprowadzenie postępowania co do istoty sprawy. Służy temu skarga o wznowienie postępowania, która podlega charakterystycznym rygorom i jest dopuszczalna wyłącznie w przypadkach wskazanych w ustawie. Jednak i w tym wypadku szczególne ustawowe rygory pozostawiają pole do różnych interpretacji, a wątpliwości rozstrzyga Sąd Najwyższy.

Ponad półtora roku temu weszła w życie nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wprowadzone zmiany nadały samorządom między innymi uprawnienie do ograniczania nocnej sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. Rady gmin zaczęły licznie uchwalać zakazy sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych, motywując je szeroko pojętymi względami bezpieczeństwa. Powstaje jednak pytanie – czy tak nieprecyzyjnie uzasadniona uchwała samorządu jest ważna?

Jedną z najszerzej komentowanych zmian wprowadzanych nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego jest rozszerzenie możliwości złożenia zeznań na piśmie na całe sądowe postępowanie cywilne. Zmiana ta wejdzie w życie 7 listopada 2019 r.

Nakłady to wydatki ponoszone na rzecz, w praktyce najczęściej na nieruchomość, przez osobę, która jest jej właścicielem bądź wyłącznie z tej rzeczy korzysta. Możliwość odzyskania wartości poniesionych nakładów i sposób ich rozliczenia został uregulowany w art. 226 k.c. Jednak czy jest to jedyna podstawa do roszczenia o ich zwrot? Sądy przyjmują, że można żądać zwrotu wartości nakładów również w oparciu o przepisy regulujące umowę darowizny, jeśli tylko wydatki zostały poniesione na rzecz obdarowanego.

Jeśli nasz przeciwnik złoży zażalenie na korzystne dla nas postanowienie sądu, jedynym realnym środkiem obrony jest odpowiedź na zażalenie. Można je wnieść w terminie tygodniowym od dnia otrzymania zażalenia. Co można jednak zrobić, gdy termin upłynął bezskutecznie i nie ma podstaw do wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie terminu?

Prawo dostępu do informacji publicznej jest jednym z podstawowych uprawnień obywatela. Umożliwia ono aktywny udział w życiu publicznym między innymi poprzez domaganie się informacji o działalności organów władzy publicznej. Jednakże zarówno definicja informacji publicznej, jak i pozostałe przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej niezmiennie budzą wątpliwości podmiotów zobowiązanych do jej udzielania. To z kolei powoduje, że kierowane do tych podmiotów wnioski – wskutek dokonania przez organy błędnej interpretacji – mogą być nieuwzględniane.

Niespełna dwa tygodnie temu na biurko prezydenckie trafił tekst ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Stała się ona przedmiotem dyskusji, bowiem zakłada skrócenie ogólnych terminów przedawnienia roszczeń oraz zmiany w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń przez przedsiębiorców przeciwko konsumentom po upływie terminu przedawnienia. Do tego dochodzi zmiana w zakresie postępowania egzekucyjnego, która wpłynie na możliwość zajęcia rachunku bankowego dłużnika drogą elektroniczną.

Przepis art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka statuujący wolność wyrażania opinii kształtuje ochronę wypowiedzi o różnym charakterze, w tym również artystycznych, niewerbalnych i niewizualnych. Opisywane prawo polega na wolności posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Istnieją jednak wyjątki uzasadniające nakładanie przez państwo określonych warunków i ograniczeń w zakresie korzystania z tego prawa.