Agata Matysiak | Co do zasady

Budowa spalarni odpadów jest złożonym przedsięwzięciem. Inwestor musi spełnić szereg wymogów regulacyjnych i uzyskać stosowne decyzje administracyjne, w tym pozwolenie na budowę oraz poprzedzającą je decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Dostanie je tylko wtedy, gdy planowane zamierzenie jest zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W tym kontekście często pojawia się wątpliwość, czy spalarnia może powstać na terenie przeznaczonym na działalność produkcyjną.

Zagadnienie zgodności planowanego przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest bardzo złożone, a niektóre jego aspekty od dawna budzą wątpliwości. Problem ma duże znaczenie praktyczne, a podejście organów oraz sądów w konkretnej sprawie często przesądza o tym, czy na danym terenie można zrealizować inwestycję lub prowadzić określoną działalność. Jest to szczególnie widoczne w przypadku przedsięwzięć związanych z gospodarowaniem odpadami.

Substancje PFAS, czyli substancje per- i polifluoroalkilowe, to zbiorcza nazwa około 5000 związków chemicznych szeroko wykorzystywanych w przemyśle oraz w przedmiotach codziennego użytku. Mają one szkodliwy wpływ na środowisko oraz zdrowie człowieka. W ostatnim czasie są przedmiotem intensywnych badań Europejskiej Agencji Chemikaliów i amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska. Znajduje to odzwierciedlenie w coraz liczniejszych regulacjach ograniczających ich stosowanie. Świadomość szkodliwości tych związków wciąż jest chyba jednak dość mała, o czym świadczy niewielka liczba spraw sądowych na tym tle.

Koniec z masowym wyrzucaniem opakowań i ich marnowaniem. Zamiast tego recykling, opakowania do wielokrotnego napełniania, kaucja na butelki plastikowe i limity na jednorazówki. Takie zmiany wprowadza nowy projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej. Zmiany mają wchodzić w życie stopniowo.

1 września 2022 r. wchodzi w życie ustawa z 22 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Nowelizacja zaostrza dotychczasowe zasady odpowiedzialności za przestępstwa oraz wykroczenia przeciwko środowisku, jak również przyznaje dodatkowe uprawnienia organom Inspekcji Ochrony Środowiska. Zmiany są odpowiedzią na zauważalny wzrost liczby przestępstw środowiskowych i zmierzają do odwrócenia tej tendencji.

Komisja Europejska przedstawiła w czerwcu propozycję nowych rozwiązań legislacyjnych w celu odbudowy ekosystemów i przywrócenia bioróżnorodności w Europie. Ten nowatorski zestaw przepisów zobowiąże państwa członkowskie do zaprojektowania i wdrożenia konkretnych działań w celu odbudowy zniszczonego środowiska przyrodniczego Unii Europejskiej. 

Nasilenie działalności gospodarczej na Morzu Bałtyckim coraz częściej będzie skutkować sytuacją, w której różne przedsięwzięcia będą planowane w tej samej lokalizacji. Rozstrzyganie w tego typu sprawach może być wyzwaniem zarówno dla organów, jak i dla sądów administracyjnych.

W maju pojawił się rządowy projekt ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów ze statków (druk nr 2223). Nowa ustawa implementuje do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/883 z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków, a przepisy w niej zawarte mają dostosować polskie porty do wymagań rynku globalnego i lokalnego.

Pod koniec marca Komisja Europejska opublikowała kolejny pakiet propozycji zmierzających do urzeczywistnienia Europejskiego Zielonego Ładu. Część postulatów odnosi się do konkretnych kategorii produktów – rynku wyrobów budowlanych czy włókienniczych – ale nie brakuje też takich, dzięki którym oferowane produkty mają być zrównoważone i bardziej przyjazne środowisku.

W listopadzie Komisja Europejska przyjęła trzy inicjatywy ustawodawcze, których celem jest wdrożenie założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Wśród nich znalazła się propozycja nowego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów.