własność intelektualna | Co do zasady

Każdy właściciel znaku towarowego stara się wypromować swój znak, tak aby był on znany i rozpoznawalny wśród klientów, a przede wszystkim cieszył się zwiększoną zdolnością odróżniającą czy nawet renomą. Sława znaku jest więc marzeniem każdego uprawnionego. Zdarzają się jednak przypadki, gdy taka wyjątkowa popularność jest dla marki wręcz szkodliwa. Mowa tu o przekształceniu znaku w nazwę towaru, co w języku prawniczym określane jest jako „degeneracja znaku towarowego”.

Niektóre kategorie towarów, takie jak produkty rolne, wyroby żywnościowe i spirytusowe, są cenione przez klientów przede wszystkim ze względu na wyjątkowe warunki naturalne miejsca, regionu lub kraju, z którego pochodzą, albo ze względu na tradycję ich wytwarzania. Aby podkreślić tę niepowtarzalność, do oznaczania takich produktów uprawnieni producenci używają oznaczeń geograficznych.

Obok znaku towarowego na produkcie musi widnieć jego nazwa, która ma informować konsumenta o tym, z jakiego rodzaju produktem ma do czynienia. Definicji niektórych alkoholi, jak np. cydr czy perry, w samej Unii Europejskiej jest co najmniej kilkanaście. Co za tym idzie, wymagania jakościowe w poszczególnych państwach członkowskich są różne. To nie lada wyzwanie dla producentów, szczególnie gdy na politycznej agendzie UE jest zwalczanie podwójnych standardów żywności oferowanej w poszczególnych częściach Unii.

Komercyjne wykorzystanie atrybutów osoby powszechnie znanej, lubianej lub zasłużonej pozwala przenieść na produkt pozytywne skojarzenia, buduje rozpoznawalność i umacnia popularność. Jest gwarantem najwyższej jakości i dobrego pochodzenia. Nazwisko i wizerunek, w szczególności nieżyjącej postaci historycznej, często goszczą na etykietach czy w reklamach alkoholi. Sobieski, Chrobry, Poniatowski, Jagiełło, Kazimierz Wielki i Pułaski spoglądają ze sklepowych półek, wespół z Chopinem, Ogińskim i Amundsenem. Czy użycie bez zgody atrybutu osoby trzeciej, także nieżyjącej, może stanowić naruszenie dóbr osobistych – a jeśli tak – to czyich i jakie konsekwencje się z tym wiążą? Odpowiedzi na te pytania nie zawsze są oczywiste.

Alkohol z podrobionymi znakami towarowymi to tylko część tzw. fałszywego alkoholu znajdującego się na rynku. Fałszowanie takiego towaru może bowiem także polegać na podawaniu nieprawdziwych informacji o jego właściwościach. Sprawcy zarówno podrabiania znaków towarowych, jak i przekłamywania informacji, np. o składzie, mogą podlegać odpowiedzialności karnej.

Wzory produktów lub ich części są chronione, gdy są nowe i wywierają odmienne całościowe wrażenie niż wzory wcześniej udostępnione publicznie. Ochronie nie podlegają jednak te cechy, które zdeterminowane są wyłącznie funkcją techniczną towaru. Dotychczas istniały rozbieżności interpretacyjne, co tak naprawdę przesądza o tym, że dana cecha wynika wyłącznie z funkcji towaru. Rozwiewa je niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE.

Czasy, w których o wzorach przemysłowych nie myślano lub myślano w ostatniej kolejności, odchodzą do lamusa. Rola wzorów będzie wzrastała, dlatego warto uwzględniać je w portfolio praw własności intelektualnej. Takie jest podstawowe przesłanie konferencji INTA Designs 2018, która odbyła się 26-27 lutego 2018 r. w Londynie.

Udowodnienie rzeczywistego używania pozycyjnego znaku towarowego w obrocie jest możliwe również wtedy, gdy pozycyjny znak towarowy jest używany w połączeniu z innymi elementami graficznymi.

Ocena skali naruszenia majątkowych praw autorskich, jeśli dochodzi do niego w internecie, bywa trudna. Wykazanie wysokości szkody jest wówczas jednym z wyzwań, przed jakimi stają uprawnieni. Pomocą w tego typu sprawach jest instytucja zryczałtowanego odszkodowania. Problematykę tę podejmuje niedawne orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Jego omówienie jest dobrą okazją, by podsumować kilka ogólnych zasad postępowania w tego typu sprawach.

Czy najnowszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości dotyczący klauzuli napraw daje większą swobodę producentom nieoryginalnych części zamiennych?

Dzisiejsze wydanie w całości poświęcamy branży kosmetyków i perfum oraz specyficznym dla niej zjawiskom i procesom z punktu widzenia ochrony praw własności intelektualnej.

Branża kosmetyczna wciąż pozostaje jedną z tych gałęzi przemysłu, w której rozwoju nie można przecenić roli innowacji. Prawo patentowe pozwala zmonopolizować innowacyjne rozwiązania i zapewnić ich niezakłóconą eksploatację.