Elektroniczne pełnomocnictwo w postępowaniu administracyjnym
11 maja 2014 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego, istotnie rozszerzająca możliwość zastosowania w tym postępowaniu środków komunikacji elektronicznej. Dotyczy ona m.in. pełnomocnictwa.
Środki komunikacji elektronicznej znajdują coraz większe zastosowanie w postępowaniach sądowych i administracyjnych. Wchodząca właśnie w życie ustawa z dnia 10 stycznia 2014 roku o zmianie ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw rozszerza możliwości ich zastosowania w postępowaniach administracyjnych, podatkowych i sądowadministracyjnych1.
Jedną z bardziej istotnych, jak się wydaje, zmian w postępowaniu administracyjnym jest zmiana przepisu art. 33 Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczącego możliwości udzielenia pełnomocnictwa w postępowaniu administracyjnym.
Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 33 § 2 k.p.a. pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub zgłoszone do protokołu.
Wprowadzone novum, tj. możliwość udzielenia pełnomocnictwa w formie dokumentu elektronicznego, zostało obwarowane dodatkowym wymogiem wprowadzonym przez art. 33 § 2a k.p.a.: „Pełnomocnictwo w formie dokumentu elektronicznego powinno być uwierzytelnione za pomocą mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne”.
Oznacza to, że aby elektroniczne pełnomocnictwo było skuteczne, muszą istnieć wiarygodne sposoby zidentyfikowania, że zostało udzielone przez daną osobę. Sposoby te przewiduje ustawa o informatyzacji właśnie w art. 20a ust. 1 i 2, wskazując na tzw. bezpieczny podpis elektroniczny, profil zaufany ePUAP oraz inne technologie udostępnione przez dany organ administracji publicznej2.
Należy pamiętać, że możliwość udzielenia pełnomocnictwa w formie elektronicznej dotyczy postępowań wszczętych po wejściu w życie nowelizacji (art. 10 ust. 1 ustawy nowelizującej)3. W pozostałych przypadkach stosuje się przepisy dotychczasowe, które nie przewidują takiej formy udzielenia pełnomocnictwa.
Jak się wydaje, nowelizacja ta po jakimś czasie obowiązywania powinna zyskać na znaczeniu. Uregulowanie wprost możliwości udzielenia pełnomocnictwa w tej formie rozwiązuje część problemów, z którymi spotykała się praktyka sądowa. Dotychczas bowiem pełnomocnictwo składane w formie elektronicznej, np. pocztą elektroniczną, generalnie nie było akceptowane, choć sądy administracyjne zwracały uwagę na konieczność dokładnego wyjaśniania sytuacji, w której pełnomocnik strony legitymował się takim właśnie pełnomocnictwem4.
Maciej Kiełbowski, praktyka postępowań sądowych i arbitrażowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
_________________________
1 Wejście w życie nowelizacji dotyczącej spraw sądowoadministracyjnych jest odroczone do 10 lutego 2017 roku, choć w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych pojawiały się – pojedyncze, lecz zasługujące w mojej ocenie na akceptację – poglądy dopuszczające możliwość składania pism sądowych w ten sposób – por. M. Kiełbowski, Wnoszenie pism sądowych drogą elektroniczną, Kadra Kierownicza w Administracji nr 12/2012, s. 10-11.
2 Zob. także M. Kiełbowski, Prawne skutki wniesienia e-podania, Kadra Kierownicza w Administracji 12/2011, s. 15-16.
3 Jak zauważają P. Gołaszewski, K. Wąsowski [w:] R. Hauser, M. Wierzbowski (red)., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wyd. I, Warszawa 2014, Legalis, w Nb 7 do art. 33 k.p.a., dotyczy to zarówno postępowań wszczętych w trybie zwykłym, jak i nadzwyczajnym (jak np. stwierdzenie nieważności decyzji).
4 Zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 1 lutego 2012 roku, II SA/Sz 1223/11, niepubl., LEX nr 1114017: „Formę i sposób złożenia pełnomocnictwa w postępowaniu administracyjnym, reguluje art. 33 § 2 i 3 k.p.a., a jego interpretacja musi mieć na uwadze funkcję tego przepisu, czyli zapewnienie czynnego udziału strony w postępowaniu. (…) W kontrolowanej sprawie pełnomocnik do złożonego odwołania nie załączył pełnomocnictwa upoważniającego go do reprezentowania strony w postępowaniu. Słusznie zatem organ w oparciu o powołane przepisy zobowiązał pełnomocnika do usunięcia braku formalnego złożonego odwołania poprzez dołączenie pełnomocnictwa. Jednakże skoro przesłane w wykonaniu zobowiązania drogą mailową
