Zwiększenie poziomu ochrony konsumentów – plan działalności UOKiK na 2021 rok
O tym, jak dużą wagę przywiązuje Prezes UOKiK do spraw konsumenckich i jak jest aktywny w tym zakresie, nie trzeba nikogo przekonywać. Wystarczy pobieżny przegląd aktualności na stronie internetowej organu. Powstaje zatem pytanie, czy ta tendencja się utrzyma i jakie obszary działalności przedsiębiorców znajdą się pod lupą Prezesa UOKiK w 2021 r.
Przyjęty przez Urząd „Plan działalności UOKiK na 2021 rok” nie pozostawia wątpliwości, że organ również w tym roku szczególną uwagę poświęci zagadnieniom związanym z ochroną konsumentów. Planowane jest bowiem podjęcie aż 900 działań w tym zakresie. Prezesa UOKiK szczególnie będą interesować praktyki przedsiębiorców świadczących usługi finansowe, telekomunikacyjne oraz turystyczne.
W Planie działalności UOKiK na 2021 r. za strategiczne obszary rynków konsumenckich związanych ze świadczeniem usług finansowych, na których konsumenci wymagają ochrony, wskazano:
- nowoczesne technologie finansowe (fintech),
- kredyt konsolidacyjny i rolowanie zadłużenia,
- systemy promocyjne typu piramida i inwestycje alternatywne.
Za istotne uznano również działania wobec naganiaczy oraz blogerów czy influencerów promujących takie rozwiązania.
Warto przy tym zauważyć, że pierwsza kara finansowa za propagowanie systemów promocyjnych typu piramida została nałożona na jednego z youtuberów już w 2020 r. (decyzja Prezesa UOKiK z 30 grudnia 2020 r., nr RGD - 12/2020). Co ciekawe, za każdą ze stwierdzonych w decyzji praktyk Prezes UOKiK nałożył na tego przedsiębiorcę niemal maksymalną ustawową sankcję finansową.
Na początku 2021 r. organ postawił zarzuty kolejnym trzem przedsiębiorcom, którzy bądź to na swoich stronach internetowych, bądź w mediach społecznościowych czy w serwisie YouTube propagowali tego typu zakazane projekty.
Poza tym UOKiK na 2021 r. planuje badanie nieprawidłowości związanych z aplikacjami mobilnymi oraz nieprawidłowości systemowych w zakresie rozpatrywania reklamacji, a także eliminację praktyk związanych z niezamówionymi usługami na rynku telekomunikacyjnym.
Ta ostatnia praktyka była już kwestionowana w poprzednich latach działalności Urzędu. Można chociażby wskazać na decyzję Prezesa UOKiK z 2016 r. nakładającą na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego karę 15 mln złotych za brak uzyskania od konsumentów wyraźnej zgody na dodatkowe płatności w związku ze świadczeniem usług typu „Granie na czekanie” (decyzja Prezesa UOKiK z 27 grudnia 2016 r., nr DDK 20/2016).
Ponadto organ nadal będzie obserwować działania podmiotów świadczących usługi na rzecz seniorów. Dotyczy to w szczególności eliminacji naruszeń podczas organizowanych pokazów. Jest to z pewnością kontynuacja działań Urzędu w tym obszarze. Dotychczas organ kwestionował praktyki polegające na:
- wprowadzaniu w błąd co do celu spotkania (tak aby zwabić konsumentów na pokaz),
- sugerowaniu fikcyjnej korzyści cenowej,
- wprowadzaniu w błąd co do prezentów przyznawanych za sam udział w pokazie,
- ograniczaniu prawa do odstąpienia od umowy,
- opóźnieniu w zwrocie pieniędzy w przypadku odstąpienia od umowy przez konsumenta,
- ograniczaniu prawa reklamacji.
Prezes UOKiK wydał szereg decyzji w tym obszarze, nakładając kary finansowe na przedsiębiorców, którzy dopuścili się zakwestionowanych praktyk.
Plan działalności UOKiK na 2021 rok zakłada również prowadzenie postępowań w sprawie uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone, ze szczególnym uwzględnieniem rynku usług finansowych (kredyty walutowe, ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym), rynku usług świadczonych drogą elektroniczną oraz rynku deweloperskiego.
Z powyższego wynika jednoznacznie, że ochrona konsumentów pozostanie w dalszym ciągu ważnym elementem działalności Prezesa UOKiK. Obszar zainteresowania organu jest szeroki, ale pod lupą znajdą się szczególnie usługi świadczone na rzecz konsumentów na rynku finansowym.
Agnieszka Jelska, praktyka ochrony konkurencji i konsumentów kancelarii Wardyński i Wspólnicy
