Unieważnienie postępowania z powodu istotnej zmiany okoliczności

28.04.2011 Krajowa Izba Odwoławcza | zamówienia publiczne

Krajowa Izba Odwoławcza (KIO) rozstrzygnęła sprawę dotyczącą unieważnienia postępowania w sprawie zamówienia publicznego z powodu istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym.

W rozstrzygniętej sprawie zamawiający prowadził postępowanie w sprawie zamówienia publicznego na zarządzanie projektem w zakresie budowy drogi krajowej. Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, jednak nie zawarł z wykonawcą umowy i unieważnił postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych (p.z.p.), tj. z powodu wystąpienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć. Zamawiający uzasadnił swoją decyzję okolicznością, iż Rada Ministrów przyjęła nowy program wieloletni dla rozwoju sieci dróg krajowych (Program), który inwestycję objętą postępowaniem umieścił na liście inwestycji, na które nie ma zapewnionego finansowania.

Wykonawca złożył odwołanie od decyzji o unieważnieniu postępowania. KIO oddaliła odwołanie, uznając, iż uchwalenie nowego Programu stanowiło istotną zmianę okoliczności, której wcześniej nie można było przewidzieć. W ocenie KIO czynności zamawiającego, który dokonał wyboru najkorzystniejszej oferty oraz ustalił zasady współpracy z wykonawcą, wskazują na jego zamiar realizacji zadania oraz potwierdzają przypuszczenie, iż zamawiający nie wiedział ani o mającej nastąpić w przyszłości zmianie Programu, ani o zakresie tych zmian. Hipotetyczna możliwość zmiany polityki rządu istnieje zawsze, jednak dopiero wiążące decyzje pozwalają na stwierdzenie wystąpienia zmiany okoliczności.

W ocenie KIO unieważnienie postępowania jest dopuszczalne również po wyborze oferty najkorzystniejszej, czyli po zakończeniu czynności procedury przetargowej. W związku z tym bez znaczenia dla ustalenia wypełnienia przesłanek określonych w art. 93 ust. 1 pkt 6 p.z.p. pozostaje zwłoka zamawiającego w zawarciu umowy z wybranym wykonawcą. Zwłoka nie zmienia bowiem charakteru okoliczności, której wystąpienie skłoniło zamawiającego do unieważnienia postępowania.

Odwołujący wskazał na rozumienie interesu publicznego w orzecznictwie utożsamianego z potrzebami ogółu, określonej społeczności czy grupy mieszkańców charakteryzującej się jakąś wspólną cechą. Za interes publiczny należy uznawać korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na administracji rządowej oraz samorządowej, realizowanych w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych np. z ochroną zdrowia, oświaty, kultury, porządku publicznego. Tak rozumianym interesem publicznym w przedmiotowej sprawie jest wybudowanie drogi krajowej.

W ocenie KIO tezy przywoływane przez odwołującego były prawidłowe, jednak nie odnosiły się do okoliczności związanych z przedmiotowym zamówieniem. Stwierdzenie istnienia lub braku przesłanek do unieważnienia postępowania wymaga każdorazowo odniesienia się do okoliczności, w jakich zamawiający dokonał takiego unieważnienia. W przedmiotowej sprawie KIO wskazała na potrzebę szerszego spojrzenia na interes publiczny z uwzględnieniem sytuacji finansowej państwa i możliwości realizacji przedsięwzięć. W tym przypadku przyjęcie stanowiska odwołującego prowadziłoby do zaprzeczenia istoty gospodarowania środkami publicznymi i realizacji założeń polityki rządu, który odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo finansowe państwa. Korzyści, z jakimi wiązałoby się wykonanie przedmiotowej inwestycji, w żaden sposób nie należy przedkładać nad interes publiczny, jakim jest zapewnienie stabilności finansowej państwa. W związku z tym w ocenie KIO w interesie publicznym leży unieważnienie przedmiotowego postępowania, gdyż umożliwi to realizację celów przyjętych przez rząd w zakresie rozwoju infrastruktury drogowej, możliwych do udźwignięcia przez budżet państwa.

Zespół Infrastruktura, Transport, Zamówienia Publiczne (PPP) kancelarii Wardyński i Wspólnicy