Organizacja zbiorowego zarządzania ma prawo do informacji
13.10.2011
Trybunał Konstytucyjny
Przepis nakazujący producentom i importerom nośników i urządzeń służących do utrwalania utworów ujawniać organizacjom zbiorowego zarządzania informacje, które mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa jest zgodny z Konstytucją.
Trybunał Konstytucyjny na rozprawie 11 października br. wyznaczonej w celu rozpoznania pytania prawnego skierowanego przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, Wydział I Cywilny (sygn. sprawy P 18/09) orzekł o konstytucyjności art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych z art. 21 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 64 Konstytucji, art. 2 Konstytucji, art. 45 ust. 1, art. 92 ust. 1 i art. 22 Konstytucji.
W pozostałym zakresie postępowanie zostało umorzone, bowiem w ocenie Trybunału Konstytucyjnego nie zostało dostatecznie wykazane, że rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem wnioskującym uzależnione jest od odpowiedzi na dalsze pytania prawne przedłożone do rozpoznania.
Przedmiotowa sprawa dotyczyła obowiązku uiszczania opłat przez producentów i importerów magnetofonów, magnetowidów, kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania, działających na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców. Trybunał Konstytucyjny ostatecznie rozważał konstytucyjność wyłącznie przepisu będącego podstawą tzw. roszczenia informacyjnego organizacji zbiorowego zarządzania.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, wbrew twierdzeniom wnioskodawcy, ograniczenie wolności działalności gospodarczej, będące konsekwencją obowiązku nałożonego przez art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zgodne z Konstytucją. Tym samym wskazany przepis, obligujący do ujawniania informacji, niejednokrotnie (a nawet zwykle) stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w celu umożliwienia organizacji zbiorowego zarządzania naliczenia stosownych opłat, nie narusza konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji). Trybunał Konstytucyjny nie miał jednocześnie wątpliwości, że pobierane opłaty mają charakter cywilnoprawny, nie zaś publicznoprawny.
Uzasadnienie omawianego rozstrzygnięcia powinno wyjaśnić, w jaki sposób interes organizacji zbiorowego zarządzania jest tożsamy z ważnym interesem publicznym i co jest uzasadnieniem dla tak daleko idącej ingerencji w wolność działalności gospodarczej, jaką jest nałożenie obowiązku ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa.
Lucyna Olewniczak, Zespół Technologie, Media, Telekomunikacja kancelarii Wardyński i Wspólnicy