Zmiany w prawie użytkowania wieczystego
20.10.2011
już obowiązujące | nieruchomości
Dzięki nowelizacji nastąpi przyśpieszenie procesów przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości oraz złagodzenie wzrostu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste.
Ustawa z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 187 poz. 1110) znacznie rozszerza katalog podmiotów uprawnionych do ubiegania się o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.Dotychczas z powyższego prawa mogły korzystać jedynie osoby fizyczne dysponujące mieszkaniami i gruntami przeznaczonymi na cele rolne. Dzięki zmianom będzie ono przysługiwać wszystkim, którzy o nie wystąpią, pod warunkiem, że byli użytkownikami wieczystymi nieruchomości w dniu 13 października 2005 r. Co więcej, z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości będą mogły wystąpić również osoby fizyczne, które uzyskały użytkowanie wieczyste w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów przed dniem 5 grudnia 1990 r. lub na podstawie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279). Ustawa przyznaje prawo żądania przekształcenia także następcom prawnym powyższych podmiotów oraz współużytkownikom wieczystym, których suma udziałów wynosi co najmniej połowę. Jeśli jednak co najmniej jeden współużytkownik zgłosi sprzeciw wobec złożonego wniosku o przekształcenie, właściwy organ będzie zmuszony zawiesić postępowanie.
Nowelizacja usunęła również termin, do którego miały być składane wnioski o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (31 grudnia 2012 r.), dzięki czemu roszczenie o przekształcenie stało się bezterminowe.
Nie zawsze jednak nowe regulacje znajdą zastosowanie. Nie obejmują one nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste państwowym i samorządowym osobom prawnym oraz spółkom handlowym, w odniesieniu do których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem dominującym, nieruchomości, w stosunku do których toczy się postępowanie administracyjne mające na celu nabycie nieruchomości lub jej części pod inwestycję celu publicznego, a także nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste Polskiemu Związkowi Działkowców.
Nowe przepisy złagodziły również skutki finansowe aktualizacji opłaty rocznej dla użytkowników wieczystych poprzez wprowadzenie nowego mechanizmu dokonywania tej płatności. W przypadku, gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższy co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty, użytkownik wieczysty będzie wnosił opłatę w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. Pozostała nadwyżka zostanie rozłożona na dwie równe części, które powiększą opłatę roczną w następnych dwóch latach. W ten sposób opłata w trzecim roku od aktualizacji osiągnie wysokość kwoty wynikającej z tej aktualizacji. Co ważne, aktualizacja będzie dokonywana raz na trzy lata, a nie – jak obecnie – co roku, przy czym użytkownik wieczysty będzie mógł żądać od właściwego organu dokonania aktualizacji, jeżeli wartość nieruchomości ulegnie zmianie.
W sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, prowadzonych na podstawie przepisów ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, będą miały zastosowanie przepisy powyższej ustawy w brzmieniu nadanym nowelizacją.
Przemysław Szymczyk, Zespół Prawa Nieruchomości kancelarii Wardyński i Wspólnicy
