Zagraniczne spółki kontrolowane (CFC) – nowa regulacja w polskim prawie podatkowym | Co do zasady

Z początkiem stycznia 2015 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT). Jedną z istotniejszych zmian jest opodatkowanie dochodu jednostek nazwanych zagranicznymi spółkami kontrolowanymi (ang. Controlled Foreign Companies, CFC)

Co się zmieniło?

Wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy o CIT i ustawy o PIT nałożono podatek dochodowy 19% na dochód zagranicznych spółek kontrolowanych, który trafia do polskiego rezydenta podatkowego.

Kogo dotyczą zmiany?

Termin „zagraniczna spółka” oznacza:

• osobę prawną,
• spółkę kapitałową w organizacji (sp. z o.o. w organizacji, S.A. w organizacji),
• spółkę niemającą osobowości prawnej mającą siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa jest traktowana jak osoba prawna i podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
• jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej,

która nie ma siedziby ani zarządu na terytorium Polski, ale w której polski rezydent podatkowy posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku.

Zagraniczna spółka może być zakwalifikowana jako zagraniczna spółka kontrolowana, jeśli:

• ma siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym wymienionym w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, albo
• ma siedzibę lub zarząd w państwie, które nie jest wprawdzie rajem podatkowym, lecz z którym Polska albo Unia Europejska nie zawarły umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania lub o wymianie informacji podatkowych, albo
• spełnia łącznie następujące warunki:
  • polski rezydent podatkowy posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w jej kapitale lub 25% praw głosu w jej w organach kontrolnych lub stanowiących, lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach,
  • co najmniej 50% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym pochodzi z tak zwanych biernych przychodów (na przykład z dywidend, odsetek, praw autorskich, praw własności przemysłowej, a także ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych),
  • co najmniej jeden rodzaj biernych przychodów uzyskiwanych przez spółkę podlega w państwie jej siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki obowiązującej w Polsce, lub też podlega zwolnieniu albo wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy Rady z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (2011/96/UE).

Nowe regulacje mają zastosowanie również do zagranicznych zakładów polskich rezydentów podatkowych.

Podatek jest pobierany od dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej co do zasady proporcjonalnie do ilości udziałów posiadanych w niej przez polskiego rezydenta podatkowego oraz proporcjonalnie do okresu, w jakim udziały te są przez niego posiadane w danym roku podatkowym. Nie dotyczy to zagranicznej spółki kontrolowanej z siedzibą lub zarządem w raju podatkowym.

Kogo nie dotyczą nowe przepisy?

Poza zakresem regulacji dotyczących zagranicznych spółek kontrolowanych znajdują się zagraniczne spółki:

• których dochód w całości podlega opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, pod warunkiem że prowadzą w nim rzeczywistą działalność gospodarczą, albo
• których przychody nie przekraczają w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 250 000 euro, albo
• które prowadzą rzeczywistą działalność gospodarczą w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej ani stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli:
  • podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów w tym państwie oraz
  • ich dochód nie przekracza 10% przychodów osiągniętych z tytułu prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej w tym państwie oraz
  • istnieje podstawa prawna do uzyskania informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym zagraniczna spółka kontrolowana podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, która to podstawa wynika z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Polska, lub innej umowy międzynarodowej, której stroną jest Unia Europejska.

Obowiązek prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej

Przepisy ustawy o CIT i ustawy o PIT nie precyzują, co należy rozumieć przez prowadzenie rzeczywistej działalności gospodarczej, jednakże należy brać pod uwagę w szczególności to, czy:

• zagraniczna spółka posiada zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej,
• posiada ona lokal, wykwalifikowany personel i wyposażenie służące do wykonywania działalności gospodarczej,
• istnieje współmierność między zakresem prowadzonej przez nią działalności a faktycznie posiadanym lokalem, personelem lub wyposażeniem,
• spółka samodzielnie wykonuje swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających.

Obowiązki sprawozdawcze

Na polskich rezydentów podatkowych zostały nałożone dodatkowe obowiązki sprawozdawcze przejawiające się w konieczności prowadzenia rejestrów zagranicznych spółek kontrolowanych oraz odrębnej ewidencji rachunkowej, chyba że zagraniczna spółka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej lub w państwie będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz cały jej dochód podlega opodatkowaniu w tym państwie.

Aldona Leszczyńska-Mikulska, Tomasz Piejak, praktyka podatkowa i praktyka doradztwa dla klientów indywidualnych kancelarii Wardyński i Wspólnicy