Radykalne zmiany w prawie znaków towarowych
Dość długi czas oczekiwania na udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy w Urzędzie Patentowym RP powoduje często, że zamiast starać się o ochronę w kraju, przedsiębiorcy decydują się na rejestrację w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO, dawniej OHIM). Postępowanie to, choć znacznie droższe, jest co do zasady szybkie i proste. Dlatego też, chcąc zwiększyć konkurencyjność Urzędu Patentowego względem EUIPO, wprowadzono istotne zmiany w ustawie Prawo własności przemysłowej.
Ustawa z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej została zmieniona dwoma odrębnymi aktami prawnymi, tj. ustawą z 24 lipca 2015 r., która weszła w życie w dniu 1 grudnia 2015 r., oraz ustawą z 15 września 2015 r., która zacznie obowiązywać 15 kwietnia 2016 r.
Jedną z najważniejszych zmian w zakresie znaków towarowych przewidzianych przez pierwszą, już obowiązującą nowelizację, jest wprowadzenie tzw. listu zgody, czyli oświadczenia, przy pomocy którego można uzyskać prawo ochronne na znak towarowy podobny do wcześniejszego znaku towarowego, jeśli uprawniony z tytułu rejestracji wcześniejszego znaku towarowego się na to zgodzi. Do tej pory, oprócz przypadku kolizji ze znakiem już wygasłym, nie istniały podstawy prawne, które regulowałyby kwestię przedkładania listów zgody w postępowaniu przed Urzędem Patentowym.
Podstawową funkcją znaku towarowego jest odróżnianie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw. Dlatego Urząd Patentowy odmawiał udzielenia ochrony znakowi późniejszemu, jeżeli uznał, że znak zgłoszony jest identyczny z wcześniejszym znakiem towarowym lub też do niego podobny dla towarów takich samych lub podobnych. Także wyroki sądów administracyjnych potwierdzały takie restrykcyjne podejście Urzędu.
Jednak praktyka ta, chociaż uzasadniona normatywnie, nie miała odbicia w rzeczywistości gospodarczej. Szczególny problem miały przedsiębiorstwa działające w ramach jednej grupy kapitałowo-organizacyjnej, ale będące odrębnymi podmiotami o różnych nazwach. Przedsiębiorstwa te nie mogły zarejestrować podobnych znaków towarowych, nawet jeśli podobieństwo dotyczyło oznaczenia używanego przez podmioty z danej grupy i złożono stosowne oświadczenie (np. list zgody lub umowę o koegzystencji). Również w tego typu sytuacjach Urząd Patentowy nie uwzględniał porozumień między przedsiębiorcami.
Zgodnie z nowymi przepisami Urząd Patentowy udzieli prawa ochronnego na znak towarowy, jeżeli zgłaszający przedstawi stosowną zgodę właściciela wcześniejszego znaku towarowego. W ten sposób ustawodawca dostosował przepisy prawa znaków towarowych do oczekiwań rynku, ułatwiając życie wielu przedsiębiorcom. Wprowadzenie instytucji listów zgody przełoży się bowiem na zwiększenie liczby pozytywnych decyzji o rejestracji znaków towarowych.
Omawiane przepisy mają największe znaczenie w sprawach znaków towarowych zgłoszonych w okresie od 1 grudnia 2015 r. do 14 kwietnia 2016 r., gdyż druga nowelizacja zmienia je, wprowadzając nowy system rejestracji znaków towarowych.
Monika Wieczorkowska, Marzena Białasik-Kendzior, praktyka własności intelektualnej kancelarii Wardyński i Wspólnicy
