Otwarta droga dla zaufanych technologii w Liechtensteinie
Księstwo Liechtensteinu stanie się jednym z pierwszych państw posiadających własną ustawę o zaufanych technologiach – została ona przyjęta przez parlament Liechtensteinu podczas pierwszego czytania 6 czerwca 2019 r.
Jak informowały liechtensteińskie media „Volksblatt” oraz „Liechtensteiner Vaterland”, parlament tego małego alpejskiego państwa przyjął nową ustawę o zaufanych technologiach. Szef rządu Adrian Hasler i jego zespół osiągnęli zatem swój cel. Od blisko dwóch lat rząd Liechtensteinu pracuje nad tym, aby kraj ten stał się globalnym prekursorem w dziedzinie technologii typu blockchain.
Podczas pierwszego czytania pierwotna nazwa ustawy została zmieniona z „Gesetz über auf vertrauenswürdigen Technologien beruhende Transaktionssysteme” (ustawa o systemach transakcyjnych opartych o zaufane technologie) na „Token- und VT-Dienstleister-Gesetz (TVT-Gesetz)” (ustawa o tokenach i podmiotach świadczących usługi oparte o zaufane technologie). Liechtensteińscy parlamentarzyści przyznali, że materia nie jest łatwa do ogarnięcia, są jednak zdania, że potencjał nowych technologii typu blockchain jest na tyle potężny i przyszłościowy dla dalszego rozwoju kraju, że pozytywne strony przeważają nad ewentualnymi ryzykami.
Ustawa przewiduje nowoczesne uregulowanie różnorakich transakcji wykorzystujących zdecentralizowane technologie w obszarach takich jak usługi finansowe, logistyka, mobilność, energetyka oraz media.
Ze względu na szybkie tempo ewolucji technologii typu blockchain oraz równie szybki rozwój ich zastosowań jest absolutnie niezbędne, żeby definicje w nowej ustawie były dostatecznie abstrakcyjne. Tylko dzięki temu mają one szanse być aktualne i wiążące dla technologii kolejnych generacji. Dlatego też ustawa operuje pojęciem „systemy transakcyjne oparte o zaufane technologie” (VT-Systeme), nie ograniczając się wyłącznie do modeli blockchain czy Initial Coin Offerings.
Ustawa wprowadza definicję pojęcia token, który stanowi uosobienie cyfrowe wszystkich rodzajów praw w systemie zaufanych technologii, czyli jest rodzajem cyfrowego pojemnika zawierającego czy materializującego określone prawa. Ta możliwość ujęcia praw w tokenach rodzi zasadnicze wyzwania prawne, na które próbuje odpowiadać nowa ustawa. Ważne są aspekty wytwarzania i przechowywania tokenów przez usługodawców. Nowa ustawa służy temu, aby odzwierciedlenie świata realnego w postaci tokenów w ramach systemów transakcyjnych opartych o zaufane technologie następowało za każdym razem w sposób prawnie jak najbardziej bezpieczny.
Ustawa wprowadza do liechtensteińskiego systemu prawnego nową konstrukcję prawną o nazwie „Wertrecht” . Ta nowa kategoria prawna pozwala na uosobienie (wcielenie) papierów wartościowych w sposób cyfrowy w postaci tokena celem umożliwienia przeprowadzenia transakcji opartych o zaufane technologie. „Wertrechte” w myśl nowej ustawy stanowią dematerializowane papiery wartościowe, a wydanie papierowego zaświadczenia zostaje zastąpione przez wpis tego prawa do tak zwanego elektronicznego „Wertrechtebuch”.
Pierwsze czytanie nowej ustawy spotkało się z olbrzymim zainteresowaniem zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym. Zapytania ze strony parlamentarzystów dotyczyły prawa cywilnego oraz kwestii związanych z przewidzianym ustawą systemem rejestracji tokenów i nadzoru usługodawców przez odpowiednie instytucje państwowe. Z tego względu odpowiednio dostosowano strukturę i organizację treści ustawy, tak by jasny był podział na cywilnoprawną i publicznoprawną (administracyjną) część ustawy. Ponadto zostały dokładnie przedyskutowane i sprecyzowane definicje ujęte w ustawie. Wzmocniono również przewidziany w ustawie system rejestracji i nadzoru.
Parlamentarzyści są jednomyślni, że nowa ustawa jest wyjątkowa dla Liechtensteinu. Większość ustaw obowiązujących w tym państwie ma korzenie w prawie państw sąsiednich (zazwyczaj Szwajcarii bądź Austrii). A teraz przyjęto ustawę swoistą dla Liechtensteinu, czyli całkowicie „made in Liechtenstein”. Parlamentarzyści czekają jeszcze, aż rząd odpowie na zadane pytania, zanim przystąpią do drugiego czytania ustawy. Zasadniczo jednak droga do ostatecznego przyjęcia nowej ustawy o wyjątkowo innowacyjnym charakterze została otwarta.
Harald Marschner, radca prawny, Rechtsanwalt, praktyka postępowań sądowych i arbitrażowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
