BEFIT – czyli harmonizacja dochodu do opodatkowania dla dużych grup kapitałowych w Unii Europejskiej
Komisja Europejska opublikowała projekt dyrektywy, która wdrażać ma koncepcję BEFIT (skrót od Business in Europe: Framework for Income Taxation). Nowe prawo miałoby pozwolić na stworzenie ujednoliconych zasad obliczania dochodu do opodatkowania podatkiem CIT. Podatnicy wchodzący w skład grupy kapitałowej BEFIT będą opodatkowani w kraju swojej rezydencji, ale jedynie w odniesieniu do części wyniku podatkowego ustalanego dla całej grupy.
Nowe zasady mają być uzupełnieniem polityki podatkowej Unii Europejskiej oraz pozostawać spójne z projektem BEPS (Base Erosion and Profit Shifting), w szczególności Filarem II.
Dla przypomnienia, Filar II ma na celu uszczelnienie systemów podatkowych i skuteczną walkę z agresywnym planowaniem podatkowym. Ustanawia minimalny poziom opodatkowania dla największych podatników (15% dochodów) i wprowadza wzajemnie uzupełniające się mechanizmy dodatkowego opodatkowania zbyt nisko opodatkowanych dochodów.
Kogo dotyczą nowe przepisy?
Zgodnie z proponowaną treścią dyrektywy grupa BEFIT zrzeszać będzie:
- spółki posiadające rezydencję podatkową w państwie członkowskim,
- ich podatkowe zakłady zagraniczne zlokalizowane w innym państwie członkowskim,
- zlokalizowane w państwie członkowskim podatkowe zakłady zagraniczne z państwa trzeciego, które spełnią określone kryteria.
Grupa BEFIT powstanie, gdy roczny przychód grupy kapitałowej (krajowej lub międzynarodowej) wykazany w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyniesie co najmniej 750 milionów euro w co najmniej dwóch z ostatnich czterech lat podatkowych. Grupa BEFIT może powstać, jeśli co najmniej dwie spółki będą wykazywały powiązania. W szczególności spółka dominująca najwyższego szczebla będzie musiała posiadać pośrednio lub bezpośrednio co najmniej 75% praw własności lub prawa do zysku w spółkach należących do grupy. Zakład z kolei będzie musiał należeć do spółki, która przynależy do grupy BEFIT w oparciu o powyższe kryteria.
Dyrektywa jest więc adresowana do tego samego grona podatników co Filar II projektu BEPS.
W przypadku grup, w których spółka dominująca najwyższego szczebla jest zlokalizowana poza Unią Europejską, jednostki zlokalizowane w Unii Europejskiej będą tworzyły grupę BEFIT, jeśli dodatkowo ich skonsolidowane przychody wyniosą co najmniej 50 milionów euro w co najmniej dwóch z ostatnich czterech lat podatkowych i będą stanowiły co najmniej 5% przychodów całej grupy kapitałowej.
A dla kogo będą dobrowolne?
Projekt zakłada, że mniejsze grupy kapitałowe, które sporządzają skonsolidowane sprawozdanie finansowe, będą mogły dobrowolnie utworzyć grupę BEFIT.
Jak dzielona będzie podstawa opodatkowania?
Wynik podatkowy grupy BEFIT będzie ustalany dla każdego roku podatkowego w oparciu o wynik netto lub stratę ustaloną dla potrzeb rachunkowości finansowej w oparciu o standardy rachunkowości akceptowane w Unii Europejskiej. Wynik ten będzie podlegał licznym korektom, przy czym podstawą wyliczeń będzie wynik przed dokonaniem korekt konsolidacyjnych dotyczących transakcji wewnątrz grupy BEFIT. Wśród licznych korekt znajduje się na przykład wyłączenie z wyniku podatkowego grupy BEFIT działalności transportowej podlegającej podatkowi tonażowemu.
Dyrektywa przewiduje, że dochody i straty z działalności wydobywczej nie będą podlegały agregacji, gdyż co do zasady podlegają opodatkowaniu w miejscu, w którym taka działalność jest prowadzona. Również przychody i koszty z działalności w zakresie transportu międzynarodowego nieobjętego podatkiem tonażowym nie podlegają alokacji, gdyż co do zasady podlegają opodatkowaniu jedynie w państwie, w którym zlokalizowane jest przedsiębiorstwo zarządzające statkami i samolotami.
W okresie przejściowym, tj. w latach 2028-2035, udział danego kraju w podstawie opodatkowania grupy BEFIT będzie proporcjonalny do relacji uśrednionego wyniku podatkowego członka grupy BEFIT z trzech poprzedzających lat podatkowych wobec uśrednionego łącznego wyniku grupy BEFIT ustalanego w oparciu o wyniki członków grupy w tym okresie.
Rozliczenia te mogą być podstawą dla późniejszej permanentnej metody alokacji praw do opodatkowania.
Co z podatkiem u źródła?
Podatek u źródła nie będzie pobierany w przypadku transakcji realizowanych pomiędzy członkami danej grupy BEFIT, jeśli rzeczywistym beneficjentem należności będzie członek grupy BEFIT. Nieopodatkowanie pojedynczych transakcji wynika z faktu, że wszystkie transakcje będą podlegać opodatkowaniu na podstawie zagregowanej podstawy opodatkowania wyliczanej dla grupy BEFIT. By zapobiec wyprowadzaniu zysków poza grupę BEFIT, państwa członkowskie utrzymają uprawnienia do weryfikacji, czy odbiorca płatności jest jej rzeczywistym beneficjentem.
A ceny transferowe?
Komisja Europejska przedstawiła również koncepcję zmian w obszarze cen transferowych.
Docelowo nowa regulacja może prowadzić do wyłączenia konieczności wyceny transakcji z uwagi na możliwe wprowadzenie systemu permanentnej alokacji dochodu podatkowego do poszczególnych państw.
W okresie przejściowym zasada ceny rynkowej będzie utrzymana, gdyż transakcje wewnątrz grupy BEFIT wpłyną na bieżące rozliczenia podatkowe, a przez to będą kształtować zasady permanentnej alokacji dochodu podatkowego na przyszłość. Projektowane przepisy mają też wprowadzić domniemanie zgodności warunków transakcji z zasadą ceny rynkowej, jeśli wartość tych transakcji nie wzrośnie o 10% lub więcej względem wartości realizowanych w poprzedzających trzech latach.
Ponadto, w odniesieniu do transakcji z podmiotami powiązanymi nienależącymi do grupy BEFIT, dyrektywa proponuje wprowadzenie uproszczeń w oparciu o system „sygnalizacji drogowej” (ang. traffic light system).
System ten dotyczyć będzie działalności niskiego ryzyka – dystrybutorów o ograniczonym profilu funkcjonalnym i producentów kontaktowych. Jeśli transakcje z takimi podatnikami będą badane w oparciu o jednostronne metody badania cen transferowych rekomendowane przez OECD, będzie można w ocenie ich rynkowości oprzeć się o publicznie dostępne analizy porównawcze wyznaczające rynkowy poziom ceny transferowej w Unii Europejskiej. Im większa będzie różnica pomiędzy wynikiem podatnika a ustandaryzowanym poziomem ceny rynkowej, tym wyższa będzie kategoria ryzyka, do której zakwalifikowany będzie podatnik, co może przełożyć się w przyszłości na wyższe prawdopodobieństwo wszczęcia kontroli podatkowej.
Jakie są cele zmian?
W ocenie projektodawców wprowadzenie ww. zmian na poziomie Unii Europejskiej pozwoli łatwiej ustalać podstawę opodatkowania i zobowiązania podatkowe oraz ograniczyć wysiłek administracyjny. Przełożyć się to ma na obniżenie kosztów związanych z przestrzeganiem prawa podatkowego przez podatników, jak i kosztów nadzoru ze strony fiskusa.
Zgodnie z projektem państwa członkowskie miałyby rozpocząć stosowanie przepisów w połowie 2028 roku.
Jan Skowroński, praktyka podatkowa kancelarii Wardyński i Wspólnicy