Przekształcenie | Co do zasady

Przyczyna przekształcenia

Decyzja o przeprowadzeniu przekształcenia spółki zapada w związku z sytuacją ekonomiczną spółki, w celu optymalizacji zarządzania spółką (uwzględniając aspekty podatkowe). Spółka

przekształcona pozostaje podmiotem praw i obowiązków spółki przekształcanej oraz kontynuuje działalność, ale pod nową formą prawną.

Dodatkowo chęć przekształcenia może być podyktowana dążeniem do ograniczenia odpowiedzialności: w spółkach osobowych wspólnik odpowiada całym swoim majątkiem, zaś w spółkach kapitałowych jego odpowiedzialność jest, co do zasady, ograniczona do wysokości wniesionych udziałów. Ponadto przekształcenie w spółkę kapitałową może się wiązać ze wzrostem rozmiaru prowadzonej działalności, jak również z chęcią wprowadzenia spółki na giełdę (co jest możliwe jedynie w przypadku spółki akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej).

Spółki kapitałowe bywają też przekształcane w spółki osobowe w celu zmniejszenia obciążeń podatkowych – spółka kapitałowa jest podatnikiem podatku dochodowego, podatek jest zatem płatny zarówno na poziomie spółki, jak i wspólników. Natomiast w przypadku spółki osobowej podatek dochodowy występuje wyłącznie na poziomie wspólników. Wyjątkiem jest spółka komandytowo-akcyjna, która podobnie jak spółki kapitałowe jest podatnikiem podatku dochodowego.

Dopuszczalność przekształcania

Przepisy Kodeksu spółek handlowych regulują, które podmioty mogą się przekształcać. Zgodnie z tymi przepisami:

• spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą),
• spółka cywilna może być przekształcona w każdą spółkę handlową, jednakże w przypadku przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, stosuje się inny reżim prawny,
• przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą).

Nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.

Formy przekształcenia

Wyróżniamy dwie formy przekształcenia:

• spółki osobowej w spółkę kapitałową,
• spółki kapitałowej w spółkę osobową.

Prawa i obowiązki po przekształceniu

Z dniem przekształcenia spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej – w szczególności zwolnienia, koncesje oraz ulgi, o ile decyzje o ich ustanowieniu lub przepisy prawa nie stanowią inaczej.

Dniem przekształcenia jest dzień dokonania rejestracji (wpisu) spółki przekształconej w Krajowym Rejestrze Sądowym. Taki wpis w rejestrze sądowym jest czynnością techniczną, w związku z czym ze względów organizacyjnych oraz podatkowych spółki często wnoszą o zarejestrowanie przekształcenia w konkretnym dniu. Sąd nie jest związany takim wnioskiem, ale co do zasady przychyla się do niego.

Osoba prawna powstała na podstawie przekształcenia wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

Spółka osobowa powstała w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki kapitałowej. Po przekształceniu podatnikami stają się wspólnicy spółki osobowej, którzy podlegają opodatkowaniu na zasadach dla nich właściwych (podatnikiem dochodowym od osób fizycznych lub podatkiem dochodowym od osób prawnych).

Główne etapy przekształcenia

• Faza przygotowawcza:
  • przygotowanie dokumentacji na potrzeby przekształcenia (przygotowanie planu przekształcenia i załączników do planu).
• Faza decyzyjna:
  • złożenie planu przekształcenia do Krajowego Rejestru Sądowego,
  • wniosek o wyznaczenie biegłego do zbadania planu przekształcenia,
  • podwójne zawiadomienie wspólników spółki o przekształceniu,
  • podjęcie uchwały o przekształceniu spółki,
  • oświadczenia wspólników o uczestnictwie w spółce przekształconej złożone spółce w ciągu miesiąca od podjęcia uchwały o przekształceniu spółki
• Faza rejestracji:
  • złożenie wniosku o przekształcenie spółki,
  • zarejestrowanie przekształcenia.

Przy przekształcaniu spółek kapitałowych w spółki osobowe należy dokładnie zbadać aspekty podatkowe przekształcenia, gdyż jeżeli spółka posiada niepodzielone zyski oraz zysk przekazany na inne kapitały niż kapitał zakładowy, to na dzień przekształcenia, będą one przychodem wspólników podlegającym opodatkowaniu.