Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ogłosił wyniki aukcji przeprowadzonych w 2020 r. | Co do zasady

14 i 18 grudnia Prezes URE ogłosił ostatnie w tym roku wyniki aukcji na sprzedaż energii ze źródeł odnawialnych dla nowych instalacji fotowoltaicznych i elektrowni wiatrowych na lądzie o całkowitej mocy zainstalowanej do 1 MW i powyżej 1 MW, które odbyły się odpowiednio 26 listopada i 3 grudnia 2020 r.

Przypomnijmy, że do 2019 r. w ramach systemu aukcji przeznaczono wsparcie dla ponad dwóch tysięcy instalacji OZE. Wskazana w ofertach wartość energii wynosiła łącznie 38 mld zł. W 2020 r. na wsparcie sektora OZE przewidziano maksymalną kwotę 27,4 mld zł, a objęty nią wolumen wynosił 75,3 TWh. Ostatecznie w wyniku rozstrzygnięcia tegorocznych aukcji OZE zakontraktowano 54,5 TWh energii elektrycznej o wartości prawie 12,9 mld zł.

Wyższe ceny w tegorocznych aukcjach dla dużych instalacji

Aukcja dla instalacji o mocy powyżej 1 MW była największą z zaplanowanych na bieżący rok. Zakontraktowano prawie 42 TWh energii, a skumulowana cena wyniosła 9,4 mld zł. W aukcji wzięło udział 97 inwestorów, którzy złożyli 127 ofert. Ostatecznie aukcję wygrało 96 ofert złożonych przez 70 inwestorów. Odpowiednio 6,72 mld zł zostanie przeznaczonych na wsparcie farm wiatrowych, a 2,68 mld zł na wsparcie dużych elektrowni fotowoltaicznych. Wedle ustaleń Prezesa URE średnie ceny sprzedaży były wyższe od ubiegłorocznych o ok. 7,5%.

Minimalne i maksymalne ceny zakontraktowanej energii w tym roku oraz ich stosunek do cen referencyjnych oraz ubiegłorocznych obrazuje poniższy graf.

2020: 42 TWh, 6,72 mld zł (wiatr), 2,68 mld zł (PV)

Maksymalna cena sprzedaży energii wynosiła 249,90 zł/MWh, a minimalna 190 zł/MWh. Warto przypomnieć, że tegoroczne ceny referencyjne (czyli najwyższe możliwe ceny przewidziane w ofertach) wynosiły 250 zł/MWh dla elektrowni wiatrowych na lądzie o mocy zainstalowanej wyższej niż 1 MW. Natomiast dla instalacji fotowoltaicznych (o mocy powyżej 1 MW) było to odpowiednio 340 zł/MWh. Dla porównania w ubiegłym roku maksymalna cena, za którą sprzedano energię w tym samym koszyku, wynosiła 233,29 zł/MWh, a najtańszą energię zakontraktowano za 162,83 zł/MWh.

Znacznie niższe ceny w aukcjach dla małych instalacji poniżej 1 MW

Zgodnie z ogłoszonymi przez Prezesa URE wynikami aukcji dla małych instalacji o mocy poniżej 1 MW zgłoszono 1618 ofert, a finalnie wygrały 747 oferty złożone przez 235 wytwórców. Zakontraktowano 11,74 TWh energii za kwotę 3,024 mld zł.

Minimalne i maksymalne ceny zakontraktowanej energii w tym roku oraz ich stosunek do cen referencyjnych oraz ubiegłorocznych obrazuje poniższy graf.

2020: 11,74 TWh; 3,024 mld zł

Maksymalna cena sprzedaży energii wynosiła 268,88 zł/MWh, a minimalna 222,87 zł/MWh. Warto przypomnieć, że tegoroczne ceny referencyjne (czyli najwyższe możliwe ceny przewidziane w ofertach) wynosiły 360 zł/MWh dla instalacji fotowoltaicznych (o mocy poniżej 1 MW). Dla porównania w ubiegłym roku maksymalna cena, za którą sprzedano energię w tym samym koszyku, wynosiła 327 zł/MWh, a najtańszą energię zakontraktowano za 269 zł/MWh.

Ponad 2400 MW nowych mocy w najbliższych trzech latach

Przewidywalna łączna moc przyłączeniowa projektów, które powstaną w wyniku rozstrzygnięcia aukcji dla dużych instalacji, według Prezesa URE może wynieść ponad 1,7 GW (w tym 0,8 GW będzie pochodzić z PV, a 0,9 GW z farm wiatrowych). W przypadku małych instalacji poniżej 1 MW mocy przyłączeniowej będzie to odpowiednio ponad 0,7 GW pochodzących z instalacji PV (do aukcji przystąpili jedynie wytwórcy energii elektrycznej z promieniowania słonecznego).

Wsparcie dla zakontraktowanego w ramach aukcji wolumenu energii przewidziano na lata 2021-2038.

Ustawowy okres na pierwszą sprzedaż energii i COVID-19

Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującym obecnie art. 74 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy OZE¹ inwestorzy zobowiązani są rozpocząć sprzedaż zakontraktowanej energii w okresie odpowiednio 33 miesięcy (dla instalacji wiatrowych) i 24 miesięcy (dla instalacji fotowoltaicznych). Wytwórców, którzy wygrali aukcje, czeka intensywny okres, zaś cały rynek OZE – skumulowanie prac w nadchodzących latach. Jak zwykle też należy się spodziewać wielu transakcji M&A w nadchodzących kwartałach.

Otwartą kwestią zostaje finalne rozwiązanie problemu COVID-19 i jego wpływ na sfinansowanie i oddanie do użytku wszystkich zakontraktowanych w aukcjach instalacji.

Warto przypomnieć, że w celu ochrony przedsiębiorców z branży OZE w myśl ustawy antykryzysowej² wprowadzono między innymi możliwość jednorazowego przedłużenia terminu sprzedaży energii zakontraktowanej w wyniku rozstrzygnięcia aukcji.

Zgodnie z art. 70ba ustawy OZE (dodanym przez art. 45 pkt 2 ustawy antykryzysowej) wytwórca energii, który wygrał aukcję, ma prawo złożyć wniosek o jednorazowe przedłużenie terminu rozpoczęcia wytwarzania zakontraktowanej energii, unikając skutku w postaci przepadku zabezpieczenia na rzecz Prezesa URE. Przedsiębiorca może liczyć na pozytywne rozpatrzenie wniosku, jeśli opóźnienie:

1. dostaw urządzeń wchodzących w skład instalacji odnawialnego źródła energii lub
2. dostaw elementów niezbędnych do budowy instalacji odnawialnego źródła energii, lub
3. w realizacji instalacji odnawialnego źródła energii oraz przyłączy do sieci elektroenergetycznej, lub
4. przy realizacji odbiorów lub rozruchu instalacji odnawialnego źródła energii, lub
5. przy uzyskiwaniu koncesji albo wpisu do rejestrów określonych w ustawie

– jest spowodowane stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii ogłoszonym w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia (art. 83 ust. 3ba ustawy OZE).

W przypadku opóźnienia spowodowanego powyższymi przesłankami Prezes URE wydaje postanowienie o jednorazowym przedłużeniu terminu rozpoczęcia wytwarzania zakontraktowanej energii o czas wskazany przez wytwórcę we wniosku nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia upływu terminu tego zobowiązania.

Ustawa odległościowa i jej wpływ na rynek OZE w Polsce

Według Prezesa URE wyniki aukcji wskazują na stopniowe wyczerpywanie się relatywnie tanich projektów wiatrowych, które są wypierane przez intensywnie rozwijające się instalacje fotowoltaiczne. Wskazuje na to między innymi wzrost średniej ceny energii oferowanej przez wygranych uczestników tegorocznej aukcji w tym koszyku o 7,5 % w stosunku do średniej cen z 2019 r. Jak podkreśla Prezes URE, wynik przyszłorocznych aukcji przewidzianych dla tego koszyka zależy przede wszystkim od zapowiadanej liberalizacji przepisów „ustawy odległościowej”. Podczas XII Europejskiego Kongresu Gospodarczego Przemysław Hofman (dyrektor Departamentu Gospodarki Niskoemisyjnej) zapowiedział, że nowelizacja wejdzie w życie z początkiem 2021 r., jednak prace nad projektem są nadal na etapie uzgodnień wewnętrznych w Ministerstwie Rozwoju. Wobec tego prawdopodobnie ogłoszenia projektu nowelizacji łagodzącego zasadę 10H będzie można spodziewać się na początku 2021 r.

Rządowe plany na rok 2021 – kolejne 2400 MW nowych mocy w planowanych aukcjach

10 grudnia 2020 r. Minister Klimatu przedstawił najnowszy projekt rozporządzenia w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, która może zostać sprzedana w drodze aukcji w 2021 r.

Z rozporządzenia wynika, że maksymalna ilość energii do sprzedaży w drodze aukcji w 2021 r. dla nowych farm wiatrowych na lądzie i fotowoltaicznych o mocy powyżej 1 MW oraz poniżej 1 MW będzie wynosiła około 53,23 TWh, a jej maksymalna wartość 19 mld zł.

Według prognozy rządu w wyniku rozstrzygnięcia przyszłorocznych aukcji powstanie około:

• 600 MW mocy farm wiatrowych,
• 800 MW mocy elektrowni PV o mocy większej niż 1 MW,
• 1000 MW mocy małych elektrowni PV o mocy mniejszej niż 1 MW.

Kolejną nowością jest wsparcie biogazowni rolniczych, które dotychczas ze względu na kryterium odcięcia 20% najdroższych ofert miały problem z uzyskaniem wsparcia w drodze aukcji. Zgodnie z projektem dla instalacji o mocy wyższej niż 1 MW wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii elektrycznej lub wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji maksymalna ilość energii możliwej do sprzedaży w drodze aukcji wynosi 0,5 TWh, a jej wartość wynosi 335 mln zł.

W przypadku instalacji zmodernizowanych OZE ilość i wartość możliwej do sprzedania w drodze aukcji energii będzie wynosiła zero.

Zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Klimatu rozporządzenie ma zostać przyjęte jeszcze w tym roku. Obecnie projekt znajduje się na etapie prac rządu w Komisji Prawniczej.

Igor Hanas, adwokat, doradca, praktyka energetyczna kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Jagna Krotoska, kancelaria Wardyński i Wspólnicy