Postanowienie sądu karnego informacją publiczną | Co do zasady

Konstytucja przewiduje (w art. 61 ust. 1), że każdy obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, czyli tzw. informacji publicznej.

Zakres i sposób uzyskiwania informacji publicznej doprecyzowuje ustawa z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (dalej „u.d.i.p.”). Jej stosowanie w praktyce sprawia jednak czasem niemałe trudności organom administracji publicznej.

Wnioskodawca zwrócił się do Sądu Rejonowego w L. o udzielenie informacji o sygnaturze akt sprawy toczącej się w wydziale karnym tego sądu. W sprawie tej zapadło postanowienie o przedstawieniu Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego dotyczącego zgodności art. 345 § 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego z przepisami Konstytucji oraz Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Wniosek dotyczył także udostępnienia tekstu tego postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Wnioskodawca nie był przy tym stroną wspomnianego postępowania karnego.

Sąd rejonowy uznał jednak, że nie może zrealizować wniosku o udzielenie informacji. Wskazał przy tym m.in., że k.p.k. również reguluje tryb dostępu do informacji publicznej, o której mowa w art. 1 ust. 2 u.d.i.p., podkreślając jednocześnie, że choć w tym zakresie akta postępowania mogą być jawne dla stron, których dotyczy proces karny, to nie mogą być udostępnione osobom trzecim, z uwagi chociażby na ochronę prywatności osób fizycznych. Jako podstawę odmowy udzielenia informacji sąd wskazał także art. 5 ust. 3 u.d.i.p.

Po uzyskaniu powyższej informacji wnioskodawca złożył skargę na bezczynność prezesa sądu rejonowego, wnosząc o zobowiązanie go do udostępnienia w terminie 14 dni informacji publicznej zgodnie ze złożonym wnioskiem lub do wydania w tym samym terminie decyzji odmawiającej udostępnienia informacji, oraz o orzeczenie o zwrocie kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał wniesioną skargę za zasadną, gdyż nie znalazł podstaw do odmówienia wnioskodawcy informacji publicznej.

Rozważając stawiane zarzuty, sąd administracyjny wskazał, że choć brak jest wyraźnej definicji informacji publicznej, to jednak powinna być ona traktowana szeroko, bowiem stanowi konstytucyjne uprawnienie obywateli: „Definicja informacji publicznej nie została w obowiązującym porządku prawnym ujęta w sposób klarowny. Wszak z reguły zamieszczonej w art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, orzecznictwa unijnego oraz przepisów cytowanej ustawy z 6 września 2001 r., wywieść można szerokie rozumienie tego pojęcia. Pojęcie informacji publicznej ustawodawca określił w art. 1 ust. 1 i art. 6 uip. Informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, w szczególności o sprawach wymienianych w art. 6 ustawy”.

WSA w Poznaniu wskazał, że żądanie informacji – w postaci sygnatury akt sprawy oraz treści postanowienia z pytaniem prawnym do TK wraz z jego uzasadnieniem – nie napotyka na przeszkody w postępowaniu karnym. W uzasadnieniu wyroku sąd administracyjny wyraźnie wskazał, że żądane informacje: „mieszczą się w zakresie przedmiotowym informacji publicznej zawartym w [art. 6 ust. 1 u.d.i.p. – przyp. aut.] pkt 4a – dane publiczne, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, a także w pkt 4b – stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej oraz w pkt 4c – treść innych wystąpień im ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej”.

Poczynił także spostrzeżenie, że wnioskodawca nie wnosił o udostępnienie oryginałów akt sprawy, których dotyczy art. 156 k.p.k. (wskazujący także na możność sporządzania z nich odpisów), lecz o udostępnienie informacji o sprawie sądowej (sygnatura, treść (sentencja) postanowienia, uzasadnienie). Zdaniem WSA w Poznaniu ustawa procesowa karna nie odbiera osobom niebędącym stronami postępowania karnego możliwości skorzystania z uprawnień do uzyskania informacji publicznej, jakie przewiduje dla nich u.d.i.p.

Sąd administracyjny nadmienił także, że w orzecznictwie była już rozważana kwestia udostępnienia wyroku w sprawie karnej (m.in. w wyroku WSA w Warszawie z 25 maja 2004 roku, II SA/Wa 58/04) i możliwość jego udostępnienia w obecnym stanie prawnym się nie zmieniła.

Z tych powodów WSA zobowiązał Prezesa Sądu Rejonowego w L. do załatwienia wniosku w terminie 14 dni.