Kiedy kończy się postępowanie o udzielenie zamówienia?

26.05.2011 zamówienia publiczne

Ustawa Prawo zamówień publicznych (p.z.p.) nie określa dnia zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wątpliwości w tej kwestii mogą prowadzić do problemów, jak należy liczyć niektóre terminy.

Prawidłowe wskazanie daty zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest istotne, ponieważ od zakończenia postępowania liczy się np. 4-letni okres, przez który zamawiający jest zobowiązany przechowywać protokoły wraz z załącznikami (art. 97 ust. 1 p.z.p.) lub 4-letni termin do wszczęcia kontroli doraźnej przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (prezes UZP), (art. 165 ust. 2 p.z.p.). Ani jednak p.z.p., ani orzecznictwo nie przesądzają jednoznacznie, kiedy kończy się postępowanie. Wśród przedstawicieli doktryny istnieją dwa przeciwstawne poglądy. Według pierwszego dniem zakończenia postępowania jest dzień zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Według drugiego, dzień w którym wybór najkorzystniejszej oferty stał się prawomocny.Zwolennicy drugiego poglądu podnoszą, że gdyby ustawodawca miał na względzie datę zawarcia umowy, to użyłby adekwatnego sformułowania, np. „od dnia zawarcia umowy” (Jerzy Pieróg, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, s. 486-487, CH Beck 2010).

Drugi z powyższych poglądów podzielił prezes UZP w opinii z dnia 17 maja 2010 r. zatytułowanej „Zakończenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego a obowiązek złożenia oświadczenia (ZP-11) o braku lub istnieniu okoliczności stanowiących podstawę wyłączenia z postępowania (art. 17 ust. 2 p.z.p.)”. Prezes UZP stwierdził, że za moment zakończenia postępowania należy uznać chwilę dokonania wyboru najkorzystniejszej oferty, a nie chwilę zawarcia umowy. Według prezesa UZP ramy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyznacza jego definicja (art. 2 pkt 7a p.z.p.). Celem postępowania jest dokonanie wyboru oferty wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego. W związku z tym cel zostaje osiągnięty już z chwilą dokonania wyboru najkorzystniejszej oferty.

Prezes UZP wskazał ponadto, że umowa w sprawie zamówienia publicznego poddawana jest ocenie według reguł właściwych dla prawa cywilnego. Tak więc umowa pozostaje poza sferą procedur udzielania zamówień publicznych, a w konsekwencji należy uznać, iż nie stanowi ona elementu tej procedury. Prowadzi to do jednoznacznego wniosku, iż zawarcie umowy stanowi czynność prawną odrębną od samego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Prezes UZP zwrócił także uwagę, że już z samej systematyki p.z.p. wynika, iż zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego (udzielenie zamówienia publicznego) nie stanowi elementu postępowania. Należy bowiem wskazać, iż przepisy dotyczące wyboru najkorzystniejszej oferty zostały zamieszczone w dziale II p.z.p., natomiast przepisy dotyczące umowy zostały zamieszczone w odrębnym dziale IV p.z.p. Jednocześnie prezes UZP podkreślił, iż chociaż pomiędzy wyborem najkorzystniejszej oferty (postępowaniem) a zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego istnieje ścisły związek, to te czynności mają samodzielny charakter.

W świetle powyższych argumentów należy uznać za przeważający pogląd, iż dniem zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest dzień, w którym wybór najkorzystniejszej oferty stał się prawomocny.

Klaudia Przybyłowicz, Zespół Infrastruktura, Transport, Zamówienia Publiczne (PPP) kancelarii Wardyński i Wspólnicy