Game jamy, hackathony, konkursy a prawa autorskie
Game jamy, hackathony, konkursy to niektóre z metod na zaktywizowanie i zaangażowanie społeczności gamedevowej (o czym świadczy choćby popularność onlinowego ogólnopolskiego game jamu #zostanwdomurobgry, zorganizowanego przez Fundację Indie Games Polska między 30 marca a 6 kwietnia 2020 r. pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego). Organizacja konkursu, jego rozpropagowanie jest relatywnie nieskomplikowane. Korzyści zaś wydają się być obopólne – uczestnicy mają możliwość zaprezentowania swojej twórczości, zaś organizator konkursu ma dostęp do różnorodnych kreatywnych propozycji. Poniżej krótko wskażemy, jakie wzywania prawnoautorskie stawiają takie konkursy.
Regulamin konkursu
Organizator powinien sformułować regulamin konkursu, w którym dokładnie opisze zasady uczestnictwa w konkursie. Regulamin powinien określać co najmniej przedmiot konkursu (jakiego działania organizator oczekuje od uczestnika), termin i sposób zgłoszenia dzieł konkursowych, kto może wziąć udział, procedurę wyboru zwycięzcy i nagrodę, jaką ten otrzyma, ewentualnie procedurę reklamacji. Kluczowe w regulaminie jest przyrzeczenie nagrody – może być nią zawarcie umowy na realizację dzieła konkursowego lub jego rozpowszechnienie, a także rzecz lub pieniądze.
W przypadku konkursów, których tematem jest tworzenie dzieła konkursowego, w regulaminie powinny znaleźć się postanowienia dotyczące kryteriów i parametrów dzieła konkursowego (cechy, parametry techniczne), a także zapewnień dotyczących jego autorstwa. Jeżeli organizator konkursu chce wykorzystywać dzieła konkursowe, w regulaminie muszą znaleźć się stosowne postanowienia prawnoautorskie.
Prawa autorskie do dzieła konkursowego
Organizator konkursu nabywa własność oraz prawa autorskie do nagrodzonego dzieła tylko wtedy, gdy dokonał takiego zastrzeżenia w przyrzeczeniu. W takim wypadku nabycie następuje z chwilą wypłacenia nagrody (art. 921 § 3 k.c.). Jeżeli w regulaminie nie ma zastrzeżenia o nabyciu własności lub o nabyciu praw autorskich, organizator konkursu tych praw nie nabywa.
Przywołany przepis Kodeksu cywilnego nie wskazuje, czy nabycie praw autorskich powinno przyjąć formę pisemnej umowy. Tymczasem ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jednoznacznie reguluje, że przejście na inne osoby autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. W związku z tym ze względów dowodowych, a także dla uniknięcia wątpliwości co do zakresu nabycia praw przez organizatora konkursu, rekomendowane jest zawarcie umowy przeniesienia praw autorskich do dzieła konkursowego w formie pisemnej.
Nie zawsze jednak konieczne jest nabycie praw autorskich do dzieła konkursowego. Coraz częściej w regulaminach konkursu organizatorzy przewidują, że uczestnik udziela licencji na korzystanie z dzieła konkursowego. Warto przy tym pamiętać, że licencja wyłączna (podobnie jak przeniesienie majątkowych praw autorskich) wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Natomiast licencja niewyłączna może być udzielona w dowolnej formie (wystarczy zapis w regulaminie).
Na co zwrócić uwagę w regulaminie lub umowie dotyczącej dzieła konkursowego
Zarówno organizator konkursu, jak i uczestnik powinni zwrócić uwagę przede wszystkim na następujące kwestie:
- pola (sposoby) eksploatacji dzieła konkursowego (tzw. pola eksploatacji) – wskazanie pól eksploatacji zakreśla granice korzystania z dzieła konkursowego przez organizatora konkursu, a jednocześnie wyznacza zakres przeniesienia lub udzielenia licencji przez uczestnika konkursu,
- prawa zależne czyli możliwość modyfikowania, opracowywania dzieła konkursowego – tworzenie dzieł zależnych na podstawie dzieła konkursowego i rozporządzanie nimi wymaga zgody pierwotnego twórcy, tj. uczestnika konkursu,
- terytorium, czas trwania licencji i zasady wypowiedzenia licencji oraz prawo do sublicencjonowania w wypadku zastrzeżenia, że uczestnik konkursu udziela licencji organizatorowi – warto pamiętać o kontrowersjach związanych z tzw. licencjami „wieczystymi”, choć w orzecznictwie widać pierwsze jaskółki dopuszczalności bezterminowych licencji,
- autorskie prawa osobiste, które w przeciwieństwie do majątkowych praw autorskich są niezbywalne – co ważne, nabycie praw autorskich do dzieła konkursowego nie pozbawia uczestnika prawa do ochrony autorskich dóbr osobistych,
- zagwarantowanie zgody uczestnika na wykorzystywanie wizerunku – zgodnie z prawem autorskim osoba, której wizerunek zostaje utrwalony i rozpowszechniony, musi wyrazić na to zgodę,
- określenie prawa właściwego, szczególnie w konkursach międzynarodowych – podobnie brzmiące instytucje prawne mogą mieć całkowicie odmienne uregulowania w różnych krajach (np. „wieczysta” licencja wywodząca się i dopuszczalna w Stanach Zjednoczonych będzie kontrowersyjna w Polsce).
Wskazane powyżej zagadnienia nie wyczerpują problemów związanych z nabywaniem praw autorskich lub udzielaniem licencji w postępowaniach konkursowych. Regulamin, podobnie jak umowa, powinien być tworzony specjalnie na potrzeby konkretnego konkursu, dzieła konkursowego i potrzeb organizatora. Uczestników zaś zachęcamy do czytania regulaminów.
dr Monika A. Górska, radca prawny, praktyka własności intelektualnej kancelarii Wardyński i Wspólnicy
