Dyskryminujący wiek emerytalny? | Co do zasady

Wyrokiem z 15 lipca 2010 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim przewiduje, że ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, jest zgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji. Trzech sędziów Trybunału zgłosiło zdania odrębne.

Ustosunkowując się do wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zróżnicowanie świadczeń emerytalnych kobiet i mężczyzn wynika w pierwszej kolejności z niższego przeciętnego wynagrodzenia kobiet, a kwestia ta została pominięta we wniosku Rzecznika. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego dopiero w drugiej kolejności należy rozpatrywać wpływ zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn na niższy przeciętny wymiar świadczeń emerytalnych kobiet.

W swoich rozważaniach Trybunał przywołał wypracowaną w ciągu ostatnich lat linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, zgodnie z którą nabycie uprawnień emerytalnych nie może być wyłączną przesłanką rozwiązania umowy o pracę, a kontynuowanie zatrudnienia nie powoduje zawieszenia wypłaty świadczeń emerytalnych. Kobieta po osiągnięciu 60 roku życia może zdecydować się na przejście na emeryturę i pobieranie niższych świadczeń emerytalnych lub kontynuować zatrudnienie w celu uzyskania wyższych świadczeń emerytalnych w przyszłości.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że zróżnicowanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn nie może być traktowane jako przejaw dyskryminacji kobiet, gdyż w świetle przepisów konstytucyjnych i wcześniejszego orzecznictwa Trybunału zróżnicowanie to stanowi uprzywilejowanie wyrównawcze.

Trybunał Konstytucyjny wskazał, że chociaż regulacje dotyczące zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn są zgodne z Konstytucją, jednak nie można uznać, że są rozwiązaniem optymalnym. W związku z tym Trybunał zasygnalizował Sejmowi potrzebę podjęcia prac legislacyjnych, których celem byłoby stopniowe zrównanie wieku emerytalnego. Podobne zmiany zostały już wprowadzone w większości państw europejskich.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą był sędzia TK Stanisław Biernat.