Arbitrzy
Kto może być arbitrem?
Arbitrem może być każda osoba fizyczna bez względu na obywatelstwo, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Jedynym wyjątkiem od tej zasady są sędziowie państwowi, chyba że przeszli w stan spoczynku.
Jeżeli strony nie uzgodnią sposobu wybierania arbitrów, stosuje się procedurę przewidzianą w kodeksie.
Czy można dowolnie uzgodnić liczbę arbitrów?
Strony mogą uzgodnić liczbę arbitrów. W braku takiego uzgodnienia Kodeks postępowania cywilnego przewiduje, że sprawę rozpoznaje sąd polubowny w składzie trzech arbitrów.
Co zrobić, gdy przeciwnik odmawia wyznaczenia „swojego” arbitra?
Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia w kwestii wyboru arbitrów lub będą się uchylać od dokonania wyboru, każda z nich może zwrócić się do sądu o wyznaczenie arbitrów. Powołując arbitrów, sąd bierze pod uwagę kwalifikacje, jakie arbiter powinien mieć stosownie do porozumienia stron, oraz inne okoliczności, które zapewniają powołanie na arbitra osoby niezależnej i bezstronnej (w przypadku jedynego arbitra także potrzebę powołania osoby innej narodowości niż któraś ze stron).
Czy arbiter może zostać usunięty?
Osoba powołana na arbitra jest obowiązana niezwłocznie ujawnić stronom wszystkie okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do jej bezstronności lub niezależności. Arbiter może być wyłączony tylko wtedy, gdy zachodzą okoliczności budzące uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności lub niezależności, a także wtedy, gdy nie ma on kwalifikacji określonych w umowie stron. Wyłączenia arbitra, którego strona sama powołała lub w którego powołaniu uczestniczyła, strona ta może żądać tylko z przyczyn, o których się dowiedziała po jego powołaniu.
Strony mogą określić tryb postępowania o wyłączenie arbitra. Z reguły odpowiednie postanowienia są również zawarte w regulaminach stałych instytucji arbitrażowych.
Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, strona żądająca wyłączenia arbitra powinna w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym dowiedziała się o okolicznościach uzasadniających wyłączenie, zawiadomić na piśmie wszystkich arbitrów powołanych do rozstrzygnięcia sprawy oraz stronę przeciwną o faktach uzasadniających żądanie wyłączenia. Arbiter może ustąpić sam lub też zostać usunięty przez strony w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia zawiadomienia. W przeciwnym wypadku strona żądająca wyłączenia może w terminie następnych dwóch tygodni wystąpić do sądu z wnioskiem o wyłączenie arbitra. W każdym wypadku strona żądająca wyłączenia może zwrócić się do sądu, jeśli żadna decyzja nie zostanie powzięta, czy to przez arbitra, czy przez strony, w terminie miesiąca od otrzymania zawiadomienia.
Strony mogą w każdym czasie złożyć zgodne oświadczenie na piśmie o odwołaniu każdego z arbitrów. Na wniosek którejkolwiek ze stron sąd może odwołać arbitra, jeżeli jest oczywiste, że arbiter nie wykona swych czynności w odpowiednim terminie, lub jeżeli opóźnia się z ich wykonywaniem bez uzasadnionej przyczyny.