Łukasz Dąbrowski: Warto pomyśleć o mikołajowej służebności przesyłu | Co do zasady

Łukasz Dąbrowski: Nie powinien. Prawo własności, a także prawo niezakłóconego posiadania są co do zasady nienaruszalne. Wkroczenie przez Mikołaja na cudzy dach lub do mieszkania może zatem stanowić naruszenie spokojnego posiadania. Należy przy tym pamiętać, że w grę wchodzi nie tylko odpowiedzialność cywilna. Mikołaj przecież bez wiedzy i zgody właścicieli wkracza na cudze posesje, co naraża go na poważne zarzuty karne, np. oskarżenie o włamanie. Wprawdzie cel wizyty, a mianowicie dostarczenie prezentów, stanowiłby pewną okoliczność łagodzącą, niemniej jednak tę kwestię należałoby uregulować.

Można się nad tym zastanowić, zwłaszcza że takie uprawnienia, z natury rzeczy ograniczone czasowo do Wigilii, nie musiałyby być uciążliwe dla właścicieli. Biorąc pod uwagę nawyki Mikołaja, można rozważyć przyznanie mu służebności przechodu przez dachy, a następnie służebności przesyłu przez komin. W tym miejscu rodzą się niestety problemy prawne i techniczne – mianowicie polskie normy budowlane prawdopodobnie nie przewidują kominów w standardzie pozwalającym na zmieszczenie się tam Mikołaja.

Drugi, jeszcze poważniejszy problem, dotyczy osób mieszkających w blokach niewyposażonych w tzw. kominy spalinowe, tylko w znacznie węższe szyby wentylacyjne. Coraz więcej osób w takich mieszkaniach instaluje sobie kominki, ewidentnie w tym celu, aby Mikołaj mógł się przez nie przedostać. Takie działanie jest nierozważne z dwóch powodów. Po pierwsze, kominki te są instalowane niezgodnie z normami budowlanymi, gdyż wyloty kominowe podłączane do sieci wentylacyjnej rodzą zagrożenie pożarowe. Po drugie, Święty Mikołaj do wąskiej rury wentylacyjnej i tak się nie zmieści, w związku z czym nadzieje właścicieli nielegalnych kominków są bezzasadne.

Tak czy owak oprócz ustanowienia służebności przesyłu należałoby się zastanowić nad przystosowaniem polskich mieszkań do warunków technicznych, jakim odpowiada Mikołaj.

Można sobie wyobrazić, że Mikołajowi, jako powszechnemu dostarczycielowi prezentów, przysługuje roszczenie o ustanowienie takiej służebności na każdej nieruchomości zabudowanej budynkiem wyposażonym w komin.

Również każdy zainteresowany regularnym otrzymywaniem prezentów powinien mieć możliwość ustanowienia takiej służebności na swojej nieruchomości.

Można by się nawet zastanowić nad jakimś roszczeniem zbiorowym wszystkich mieszkańców kraju wobec Mikołaja o ustanowienie służebności przesyłu przez ich kominy. Otwartą kwestią pozostaje, kto byłby uprawniony do rozsądzania sporów związanych z ustanawianiem i wykonywaniem służebności. Może Międzynarodowy Trybunał Życzeń i Prezentów?

Raczej nie zmusimy w ten sposób Mikołaja, aby do nas przychodził, ale przynajmniej będziemy mieli pewność, że z prawnego punktu widzenia zrobiliśmy wszystko, by zapewnić sobie jego wizytę.

Pojawiają się tu oczywiście wspomniane wcześniej problemy techniczne związane z nieprzystosowaniem części mieszkań i budynków do przyjmowania Mikołaja „metodami tradycyjnymi”.

Oczywiście. Kiedy ta praktyka się upowszechni, ten, kto mikołajowej służebności przesyłu nie ustanowi, będzie musiał liczyć się z tym, że Mikołaj przyzwyczajony do komfortu przechodzenia przez komin skrojony na miarę i zgodnie z prawem, zaprzestanie odwiedzania mieszkań „nieprzystosowanych”.

Na szczęście w aktualnym stanie prawnym, aby zapewnić sobie mikołajową wizytę, wystarczy być grzecznym.