Obowiązek ogłaszania wskaźników zmian cen nieruchomości jest zgodny z konstytucją
28.07.2011
nieruchomości | Trybunał Konstytucyjny
Niewykonywanie obowiązku ogłaszania wskaźników zmian cen nieruchomości przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego nie jest wynikiem naruszenia zasad poprawnej legislacji, lecz indolencji tego organu.
21 lipca 2011 roku Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zgodności art. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami z art. 2 konstytucji.Kwestionowany przepis stanowi, że waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych w ustawie dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników zmian cen nieruchomości ogłaszanych przez Prezesa GUS, w drodze obwieszczeń, w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”.
Chociaż od wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami minęło już 13 lat, Prezes GUS ani razu nie ogłosił wskaźników zmian cen nieruchomości, a więc nie wykonał obowiązku, jaki nałożył na niego ustawodawca. W ocenie wnioskodawcy przepis ten narusza zasadę przyzwoitej legislacji. Brak jest bowiem możliwości jego wykonania, gdyż wskaźników zmian cen nieruchomości nie można określić. W związku z powyższym dokonywanie waloryzacji np. odszkodowań i rekompensat w oparciu o takie wskaźniki jest niemożliwe. Zakładane przez prawodawcę cele, jakie miały być osiągnięte przy wykorzystaniu wskaźników zmian cen nieruchomości, nie zostały w najmniejszym stopniu zrealizowane. Co więcej, zdaniem Rzecznika, zaskarżony przepis narusza także zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. Ustawodawcy nie wolno bowiem tworzyć norm pustych ani też składać obietnic bez pokrycia.
Trybunał zaznaczył, że art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest tylko jednym z wielu przepisów nakładających na Prezesa GUS obowiązek ogłaszania różnego rodzaju wielkości i wskaźników. TK podkreślił przy tym, że w żadnej z tych regulacji ustawodawca nie określił metodologii badań statystycznych pozwalających obliczyć, a następnie podać do publicznej wiadomości owe wskaźniki. Ogólne zasady w tym zakresie zostały uregulowane przez ustawodawcę w ustawie z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. Jednocześnie ustawodawca stworzył prawne, organizacyjne i finansowe podstawy dla działalności Prezesa GUS i podległych mu służb statystyki publicznej w celu rzetelnego, obiektywnego i systematycznego informowania społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego.
Trybunał uznał zatem, że problem nie leży w kwestionowanym przepisie, który – według TK – jest zgodny z konstytucją. „Niewykonywanie obowiązku ogłaszania wskaźników zmian cen nieruchomości przez Prezesa GUS nie jest wynikiem naruszenia zasad poprawnej legislacji, lecz indolencji tego organu. Pośrednio przyznał to sam Prezes GUS w piśmie (…) do Trybunału” – powiedział prezes TK Andrzej Rzepliński. Zdaniem sędziego świadczy to „nie tylko o słabości niektórych segmentów państwa, lecz także o lekceważeniu zasad państwa prawnego przy stosowaniu prawa, oraz o lekceważeniu adresatów norm prawnych”. Prezes TK zaznaczył, że GUS nie tylko nie wykonał obowiązku ciążącego na nim na mocy ustawy o gospodarce nieruchomościami, ale także obowiązków wynikających z ustawy o statystyce publicznej. Podkreślił, że co najmniej raz w tygodniu wiele gazet w Polsce publikuje informacje poświęcone nieruchomościom i zmianom ich cen.
Przemysław Szymczyk, Zespół Prawa Nieruchomości kancelarii Wardyński i Wspólnicy
