Green loans, czyli ekologiczne finansowanie | Co do zasady

Ochrona środowiska to dziś istotne zagadnienie. Wiele organizacji i przedsiębiorstw stara się uwzględniać w swoich działaniach wymagania z nią związane. Również banki próbują nadążyć za obecnymi trendami, wprowadzając do swojej oferty produktowej tzw. eko-kredyty czy też zielone kredyty.

Zazwyczaj takie finansowanie jest udzielane na nieco lepszych i bardziej konkurencyjnych warunkach ze względu na cel, któremu ma służyć. Ostatnio jeden z większych banków w Polsce wprowadził do swojej oferty tzw. ekologiczne kredyty dla firm i konsumentów (w tym kredyty hipoteczne). Wiążą się one z preferencyjnymi warunkami kredytowania produktów i rozwiązań, które przyczyniają się do zmniejszenia zużycia energii konwencjonalnej i zwiększenia czystej. Za udzielenie kredytów bank nie pobiera prowizji lub zwraca ją po trzech miesiącach regularnej spłaty oraz przedstawieniu przez klienta faktury za finansowany ekologiczny produkt.

Kredyty ekologiczne często dotowane są przez instytucje rządowe. W Polsce jeden z banków oferuje kredyty na ekologiczną modernizację domów, w której 40% kredytu będzie spłacone dzięki dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Należy przypuszczać, że udział finansowań ekologicznych w stosunku do innych finansowań projektowych będzie stopniowo rósł, także na rynku polskim.

Rekomendacje Loan Market Association

W związku z rosnącą ilością zielonych finansowań, w celu ujednolicenia praktyki rynkowej dotyczącej tzw. green loan market oraz wypracowania pewnych standardów i modeli, LMA¹ opublikowała Green Loan Principles. Jest to broszura opisująca rynkowe zjawisko tzw. green loan market oraz próbująca stworzyć pewne standardy i zasady dotyczące udzielania przez banki finansowania na cele dotyczące szeroko pojętej ochrony środowiska.

LMA definiuje zielone kredyty (tzw. green loans) jako wszelkie instrumenty kredytowe służące do finansowania lub refinansowania kosztów zielonych projektów, których przykładowa lista zawarta jest w broszurze. Na liście znalazły się np. projekty dotyczące energii odnawialnej, walki z zanieczyszczeniem powietrza, poprawy efektywności energetycznej, czystego transportu czy też ekologicznego budownictwa. W rozpoznaniu, czy dane finansowanie jest finansowaniem z sektora green loan, pomagają uczestnikom cztery obszary:

• wykorzystanie środków pochodzących z kredytu,
• proces oceny finansowanego projektu,
• zarządzanie środkami pochodzącymi z kredytu,
• raportowanie.

Przede wszystkim zielone kredyty powinny być wykorzystywane jedynie na finansowanie projektów, które dają konkretne korzyści dla środowiska naturalnego. Taka konkretna korzyść powinna zostać szczegółowo opisana i uzasadniona przez kredytobiorcę.

Kredytobiorca powinien także przedstawić dokładny opis ekologicznego projektu, o którego finansowanie się ubiega. Opis powinien zawierać wszelkie ryzyka oraz opisywać wszelkie problemy, które potencjalnie mogą zakłócić realizację finansowanego projektu. Kredytobiorca powinien także okazać bankom wszelkie certyfikaty, pozwolenia czy inne dokumenty dotyczące finansowanego projektu.

W celu zapewnienia transparentności środki pochodzące z zielonych kredytów powinny być wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym i niemieszane z innymi środkami finansowymi kredytobiorcy. W przedsiębiorstwie kredytobiorcy powinny też być spisane zasady polityki wewnętrznej dotyczące kontroli wykorzystywania środków pochodzących z zielonych kredytów.

Kredytobiorca powinien raportować o wykorzystaniu środków i postępach w realizacji finansowanego przedsięwzięcia. Jeśli kredytobiorca przedstawia wyniki badań, pomiarów czy statystyk, powinien też przedstawić i wyjaśnić przyjętą metodologię. LMA zwraca również uwagę, że w niektórych sytuacjach wskazany może być także monitoring dokonywany przez podmiot trzeci, niezależny od kredytobiorcy. Czasami mogą być wymagane certyfikaty czy oceny ratingowe od profesjonalnych instytucji zajmujących się ochroną środowiska.

Należy wskazać, że LMA to dobrowolne stowarzyszenie niemające żadnej władzy ani kompetencji do odziaływania administracyjnego na instytucje finansowe, a rekomendacje i standardy LMA nie są aktami prawa powszechnie obowiązującego i nie stanowią źródła praw ani obowiązków dla podmiotów prawa. Ponieważ jednak LMA jest znaną i cenioną na świecie organizacją branżową, jej wpływ na rynek i zachowania instytucji finansowych jest znaczący. Poprzez swoje standardy, wzory dokumentacji kredytowej i rekomendacje (soft law) LMA kształtuje zachowania uczestników rynku finansowego. Można się więc spodziewać, że banki i współpracujące z nimi kancelarie prawne, przygotowując dokumentację kredytową dotyczącą kredytów ekologicznych, będą brały pod uwagę zalecenia LMA w tym zakresie.

Pojawiają się również rekomendacje dotyczące szczególnego traktowania kredytów ekologicznych dla potrzeb regulacyjnych. Obecnie środowisko bankowe, np. Europejska Federacja Bankowa² (European Banking Federation), rekomenduje organom Unii Europejskiej zmianę regulacji dotyczących wymogów kapitałowych dla instytucji finansowych w zakresie preferencyjnego traktowania ekologicznych kredytów dla celów obliczania wymogów kapitałowych. Ma to pobudzić rozwój zielonych kredytów i sprawić, że będą one tańsze dla kredytobiorców.

Podsumowując, wydaje się, że wskazane są pewne ujednolicenia i standardy dotyczące warunków uznania danego kredytu za zielony kredyt. W naszej ocenie prędzej czy później ustawodawca unijny, a w ślad za nim polski, zajmie się kompleksową regulacją nowego zjawiska rynkowego, jakim są tzw. green loans.

Mateusz Tusznio, Artur Bednarski, adwokat, praktyka bankowości i finansowania projektów kancelarii Wardyński i Wspólnicy